Een piet kan toch alle kleuren zijn?

Sjoerd Kuyper De vrienden van Sinterklaas Genre: Prentenboek
Uitgever: Hoogland & Van Klaveren
Illustrator: Harmen van Straaten

Waardering: 7.5

Drie prentenboeken waarin wordt ingespeeld op de al veel langer lopende, maar de laatste jaren in alle heftigheid opgelaaide, debat over de uitstraling en betekenis van Zwarte Piet. Waarbij het om huidskleur én zijn rol in het verhaal gaat. Sjoerd Kuyper neemt het meest nadrukkelijk afstand van de knechtenrol door van de pieten vrienden van Sinterklaas te maken. Kuyper doet dat door de vader van Broes een piet te laten spelen en opleiding op de pietenschool te laten volgen. Papa is een piet en dat is een aangename verrassing voor Broes die er maar wat trots op is en bedenkt dat als hij later groot is ook vriend van Sinterklaas wil zijn. Vrienden helpen de oude Sinterklaas immers om alle kinderen cadeautjes te geven, en daar draait het tenslotte om.

Een goed geschreven verhaal en een redelijk geslaagde poging om een nieuwe draai aan het verhaal te geven, al haalt het boek het niet bij het meeste andere werk van Kuyper. Watt vooral te maken heeft met de geforceerde overkomende goede bedoelingen die afbreuk doen aan de oorspronkelijkheid. Harmen van Straaten tekent voor de fijne prenten en lost het kleurenprobleem subtiel op door er niet echt de nadruk op te leggen. De vrienden van Sinterklaas is te verkiezen boven de andere pas verschenen prentenboeken met een pietentwist.

Robert Vuijsje was vorig jaar een van de eersten die tijdens het debat aankondigde een alternatief pietenverhaal te gaan maken. De titel is een geestige verwijzing naar zijn bestseller Alleen maar nette mensen, de inhoud is een braaf verhaaltje over twee jongetjes die zich verkleden als pieten en tijdens het schminken alle kleuren uitproberen. Ze maken er een speelse puinhoop van en biechten aan mama op dat ze kleurenpietjes wilden zijn. ‘Een piet kan toch alle kleuren zijn?’. Het is geen nadrukkelijk statement en dat is prettig maar aan de tekst lijkt weinig aandacht besteed en de tekeningen zijn voorspelbaar.

Alleen maar stoute kinderen, Robert Vuijsje, illustraties Heleen Brulot, uitgeverij Leopold. Cijfer: 6,5

De Pieten maken het bont gaat wel gepaard met een uitgebreid statement middels een bijgeleverde opiniebijdrage waarin de vetgedrukte zin: ‘Het is een boek geworden dat een blauwdruk is van het Nederland van 2014.’ Blauwe pieten zijn er inderdaad maar waar deze opmerking verder is op gebaseerd, blijft de vraag. Het is een rommelig en tekstueel uitermate zwak verhaal over pieten die het even moeten zien te rooien zonder een Sinterklaas. Een piet die Scrabadoelie heet, probeert tevergeefs de andere pieten aan het werk te zetten. Sterk element is wel dat de pieten als vanzelfsprekend andere kleuren hebben, daar wordt geen uitleg over gegeven. Maar in de illustraties gaat het mis, daar ligt de nadruk juist enorm op de gekleurde pietengezichten en als je dan toch een voorbeeld wilt stellen, had dat veel mooier gekund.

Deze verandering is een proces dat op geen enkel vlak moeiteloos verloopt, ook niet in prentenboeken, zoveel maakt deze oogst met alternatieven voor het tradtionele pietenbeeld wel duidelijk.