close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
8+

Hij is toch alleen maar een stukje gaan varen?

Anke Kranendonk Kapitein Kees Kinderboek
Lemniscaat
Annemarie van Haeringen
Waardering: 8.0

Kees moet er om lachen dat ze op alles ja zegt. Zo’n grappige oude mevrouw heeft hij nog nooit meegemaakt.  Heet u Miep, of heet u Toos of Jeanette? Bent u honderd, tweehonderd of driehonderd? Op alles zegt ze ja, ook op de vraag of ze de zus van Sinterklaas is. En dan begint ze te zingen: Varen, varen, over de baren. Kees pikt mevrouw Kooistra op als hij een stukje is gaan varen met zijn cavia en een geleende hond (die we beiden nog kennen uit haar boek Liever een hond!). Eerst komt hij een leuk meisje tegen en vervolgens deze oude dame, die overduidelijk dement is maar dat wordt nergens benoemd.  Kees heeft daar ook nauwelijks een idee van, hij vindt het op zijn hoogst een wat bijzondere vrouw.

Kapitein Kees is volledig en zeer consequent vanuit de gedachtenwereld van dit jongetje geschreven. Een kind dat zich totaal niet bewust is van alle commotie die het veroorzaakt. Zijn ouders geven hem bij de politie op als vermist en ook het personeel van de zorginstelling van mevrouw Kooistra slaat alarm. De ongerustheid van de volwassenen staat haaks op de zorgeloze naïviteit van het kind en de demente vrouw. Kees snapt niks van het dramatische tafereel, hij is toch alleen maar een stukje gaan varen?

Anke Kranendonk heeft in Kapitein Kees een wat lange aanloop nodig maar als mevrouw Kooistra eenmaal in de boot zit, ontvouwt zich een prachtig klein verhaal. Dit is Kranendonk op haar best, met de kleurrijke en ondersteunende illustraties van Annemarie van Haeringen is dit boek prima in balans. Vooral de fraaie dialogen en de rustige observaties vallen op. Mevrouw Kooistra stinkt, maar dat hoeft toch niet zo hardop gezegd te worden, vindt Kees. Kranendonk houdt het klein en zet nauwelijks aan, behalve misschien in de verpleegster die ietwat karikaturaal is neergezet. Kapitein Kees valt te lezen als lichte maatschappijkritiek tegen de manier waarop we in de zorg met demente bejaarden omgaan.

Maar het is vooral een prachtige beschrijving van de omgang tussen een kind en een bejaarde, die in meerdere opzichten de weg kwijt is. Kees vindt mevrouw Kooistra wel wat apart maar hij behandelt haar volstrekt normaal en blijft met haar in gesprek. Kees is onbedoeld de perfecte hoofdpersoon in zijn eigen avontuur. Hij heeft mevrouw Kooistra laten glimlachen en zelfs laten praten, tot verbijstering van de verpleegster die uitroept: ‘Ze praat, ze praat’. Belachelijk vindt Kees, alsof het over een bijzondere pop gaat. Daar zit de crux van Kapitein Kees: de belevingswereld van kinderen en (demente) bejaarden ligt niet ver uit elkaar, het gaat om kleine en basale zaken. Uiteindelijk is er niets belangrijkers dan dat ze samen een ijsje gaan eten, want dat heeft hij haar beloofd.

Titel Boek:

Kapitein Kees

Auteur:

Anke Kranendonk

Illustrator:

Anke Kranendonk

Uitgever:

Lemniscaat

Kaft:
Tags : dementieFamiliejeugdboekKinderboekouderdomouders