Ploegsma
De lijst van boeken van Caja Cazemier is groot en groeit gestaag door. Ze is erg populair bij de Jonge Jury maar bij het grote publiek minder bekend dan haar collega’s Carry Slee en Francine Oomen, die hetzelfde soort thematische probleemboeken schrijven. Cazemiers boeken gaan over herkenbare tienerproblemen voor een iets oudere leeftijdgroep dan de genoemde schrijfsters. Er is bijna geen onderwerp te bedenken dat met de puberteit te maken heeft waar Cazemier zich nog niet aan heeft gewaagd. Af en toe lees ik er weer eens eentje, zoals haar meest recente jeugdboek Verboden Terrein dat als ondertitel heeft: ‘Een jongen kiest voor de dood en zijn vrienden blijven achter’. Dat is handig nietwaar, dan weet je meteen waar het over gaat.
Cazemier vertelt het verhaal van de vriendengroep van Jesper die maar niet kan begrijpen waarom hij de keuze heeft gemaakt uit het leven te stappen. Zijn dood komt onverwacht, er leek weinig met hem aan de hand en zijn vrienden en vriendinnen, vooral klasgenoten, gaan bij zichzelf en elkaar te rade. Wat kan er aan de hand zijn geweest? Iedereen heeft zijn eigen verhouding en geschiedenis met Jesper, en ineens krijgen gebeurtenissen en opmerkingen een grote lading. Het boek laat mooi zien hoe de dynamiek in een groep kan werken na zo’n ingrijpende gebeurtenis en hoe de jongeren daarin een eigen rol spelen. Opvallend is dat Cazemier ook het geloof aanstipt: een van de meisjes is gelovig en worstelt met de vraag hoe God dit heeft kunnen laten gebeuren.
Vrijwel alle facetten die een rol spelen bij rouwverwerking, en vooral bij suïcide, komen aan bod. Kwaadheid en onbegrip, verdriet en verbijstering, schaamte en schuldgevoel en vooral het enorme aantal vragen bij de nabestaanden. De vrienden zijn gefrustreerd dat ze de ouders van Jesper geen antwoorden kunnen geven. De hoofdvraag is: hoe goed kennen we elkaar eigenlijk? ‘Je kon dus nooit precies weten wat er zich in iemands hoofd afspeelt, het kon altijd anders zijn dan je dacht’.
Cazemier schrijft vlot en vaardig, en in mijn ogen beter dan veel van deze ’thematische auteurs’. Haar werk heeft iets schematisch; alsof ze een lijstje met subonderwerpen afvinkt omdat echt alle facetten aan bod moeten komen. Dat is een beetje geforceerd en voorspelbaar en bevordert de lijn en logica van het verhaal niet. Net als het gebruik van de verschillende perspectieven en het blog dat een van de jongens schrijft, wat nogal een fremdkörper is.
Dat neemt niet weg dat Verboden terrein in zijn soort een lezenswaardig en nuttig boek is. Voor diegenen die te maken hebben gehad met suïcide maar ook voor jongeren met zelfmoordgedachten. En natuurlijk voor lezers die van dit genre boeken houden.
Verboden terrein
Caja Cazemier
Ploegsma
