Hoogland & van Klaveren
Fiel van der Veen
Harm de Jonge schreef de historische novelle Het bedorgeltje van Jacob Balck in opdracht van een historische vereniging uit Leeuwarden ter gelegenheid van de aanstelling van een nieuwe stadsorganist. Een goede zet van uitgeverij Hoogland & van Klaveren om dit boekje breder uit te brengen want De Jonge schreef een mooi klein verhaal dat de historische context overstijgt. De bijna twintig pagina’s tellende historische uitleg achterin bewijst dat de auteur veel research heeft gedaan. Dat wil nog wel eens ten koste gaan van het verhaal maar De Jonge omzeilt die valkuil. Hij legt in grote lijnen uit wat er fictie is in het verhaal en dat is een nuttige toevoeging.
Hoofdpersoon is Jacob Balck, zoon van de stadstimmerman van Leeuwarden die in 1772 het orgel van de Jacobijnerkerk bouwde. Zijn zusje Rebecca is net overleden; de muziek van een bedorgeltje (een soort muziekdoosje) is een dierbare herinnering aan haar. Maar het neemt de pijn niet weg, Jacob heeft het vooral moeilijk met het verdriet van zijn ouders. maar neemt de pijn niet weg. Rebecca zal het nieuwe orgel nooit zien en horen en dat is voor het gezin onverdraaglijk. Samen met de kermisjongen Pier Pirello bedenkt Jacob een plan om het liedje van zijn zusje toch in de kerk te laten horen.
De Jonge weet een ogenschijnlijk gewoon verhaal vaker iets bijzonders mee te geven. Losse passages onder de noemer ‘hoofdkriebels in de bedstee’ zijn een subtiel eerbetoon aan het overleden zusje. Hij introduceert de term zielsteentjes, verwerkt de basilisk en maakt van de kermisjongen een symbool voor rouwverwerking. Knap om de historische elementen zo te verwerken zonder dat het verhaal uitleggerig wordt, waardoor het uitstijgt boven een geschiedenisverhaal. De passende illustraties van Fiel van der Veen maken het af.
