Leopold
Het Boekenboek is geïnspireerd op Gids voor de wereldliteratuur in 416 schrijvers, 104 meesterwerken, 26 one-book wonders, 52 boekwebben, 26 thema’s, 26 quizzen en 52 landkaarten van de onvolprezen Pieter Steinz. Zijn boek bracht Mirjam Noorduijn en Veerle Vanden Bosch tot een idee voor een soortgelijk zoekboek over jeugboeken. Het resultaat heet het Boekenboek. 1001 onverwachte dwarsverbanden, en misschien omdat het nergens uit de titel blijkt is er een stickertje opgeplakt met ‘Onmisbare jeugdboeken uit de lage landen’.
Het gaat om jeugdboeken en het is even zoeken hoe je het omvangrijke naslagwerk het beste kunt gebruiken. Het is geen encyclopedie maar een overzicht van belangrijke jeugdliteraire werken, waarin vijftig titels en vijfentwintig illustratoren centraal staan. De eerste Kinderboekenweek van 1954 is als startpunt genomen maar is er geen chronologie gehanteerd. Het springt dus van de hak op de tak, via zijpaden en omwegen en rubriekjes. Iedere boektitel gaat gepaard met feitjes, quotes, een lofzang en een biografie en uiteraard een beschrijving van het boek.
Zo kom je via Nijntje terecht bij Rupsje Nooitgenoeg en Memory Konijn en brengt Mimoes je op het spoor van Karlsson van het dak en Het malle ding van bobbistiek. In de verwijzingen (‘wat lezen we na…’) gaan de makers wel de grens over, waar de titels louter uit Nederland en België komen. Oliver van Edward van de Bendel verwijst naar vier buitenlandse titels en ook nog naar Mikis de ezeljongen van Bibi Dumon Tak. Dat voelt wat incoherent en onevenwichtig maar is tegelijkertijd eigen aan een opzet als deze. Geen volledigheid en ook niet al te veel logica en niet voor niks de vermelding ‘onverwachte dwarsverbanden’. Het voordeel is inderdaad het grote aantal verrassingen: oh ja, dat boek is er ook nog. Fijn zijn ook de overzichtjes tussendoor als de ’tien troostboeken’, ‘achter onderduikerhalen’, ‘vrolijke tweetallen’ en ‘de liefste oma’s en opa’s om nooit te vergeten’
Een fremdkörper is de rubriek ‘op het nachtkastje van de schrijver’ waarvan de bedoeling niet duidelijk is. Benny Lindelauf heeft 100 jaar eenzaamheid naast zijn bed liggen en de tien jaar geleden overleden Paul Biegel las blijkbaar The Lord of the Rings voor het slapen gaan. De keuze voor de 25 besproken boeken heeft een vrij grote logica maar opvallend genoeg staan bij de illustratoren een aantal relatief onbekende Vlaamse namen, zoals Erika Cotteleer, Isabelle Vandenabeele en Goede Dewanckel.
Los van de deze kleine kritiekpunten valt er vooral veel te genieten in een boek dat er nog niet was in zijn soort en een nuttige aanvulling in de vakliteratuur. Door de opzet met al die verwijzingen is het een heel uitgebreid overzicht uit de canon van het Nederlandse kinderboek en valt op hoe rijk deze is. Het Boekenboek is een must have voor de bovengemiddelde kinderboekenliefhebber. Een boek om uren in te bladeren en vergeten boeken weer eens uit de kast te halen.