Het begin van Brand is overrompelend met een expliciete seksscene en vrijwel daarna meteen een heftige paniekaanval vanwege een brandlucht. We zijn bij Roman, een achttienjarige zittenblijver die kampt met een trauma dat alles te maken heeft met het overlijden van zijn zusje bij een brand. Hij heeft het verleidelijkste meisje van de school voor zich gewonnen, maar de relatie hapert omdat Roman zich niet bloot kan geven.
Roman heeft niemand verteld over de traumatische gebeurtenis nadat hij met zijn gezin is verhuisd en naar een andere school gaat. Hij leeft als het ware twee levens en heeft als wensgedachte dat zijn ene leven ooit in het andere gaat passen Dat dat niet vanzelf gaat en de tijd niet als vanzelfsprekend alle wonden heelt, beschrijft Kranendonk overtuigend in deze young adult roman. Roman wil het liefst door met zijn leven zonder over het traumatische verlies te praten of er aan te denken, maar hij kan de deurtjes in zijn hoofd niet zomaar op slot doen, zoals Kranendonk dat omschrijft. Ze grossiert in sterke beelden en metaforen, vooral rond het gezin en zijn moeder. Zijn moeder is ‘net een ongepeld vers eitje, als je je duim tegen de schaal zou drukken om hem te pellen, barstte die meteen in duizend stukjes’. De breekbaarheid spat van de pagina’s in het onvermogen van de gezinsleden om hun trauma te bespreken. Kranendonk beschrijft dat uitermate treffend in een beeld van een centrifuge waarin alles tegen de wanden gaat zitten, en er een gat in het midden ontstaat.
Het verhaal krijgt een bijzondere wending als Roman een jongen ontmoet die vrijwilliger is bij de jeugdbrandweer en brandweerautootjes spaart. Die lokroep naar de oorzaak van zijn ellende kan hij niet weerstaan en dat voelt wat al te toevallig en daardoor een beetje geforceerd. Aan de andere kant is er iets bij voor te stellen omdat hij zelf denkt: misschien kan ik het overdoen, misschien kan ik het eindelijk goed doen. Als lezer gun je dat hem en zijn gezin van harte.
Luister ook naar de 125e aflevering van de Grote Vriendelijke Podcast waarin Anke Kranendonk wordt bevraagd over Brand!
