close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
10+

Terlouw stampt zijn boodschap er nog maar eens in

Jan Terlouw maakte eind november veel indruk met zijn krachtige pleidooi in De Wereld Draait Door voor een andere samenleving. De focus kwam in de nabeschouwing te liggen op vertrouwen maar de kern van zijn betoog, en dat is het al jaren, is natuurlijk zijn zorg over de klimaatverandering. Daarover gaat ook zijn meest recente kinderboek Het hebzuchtgas. De gelauwerde kinderboekenschrijver schreef de afgelopen decennia nauwelijks nog jeugdboeken. Zijn meest recente echte jeugdboek (Zoektocht naar Katoren) stamt van tien jaar geleden en was het tegenvallende vervolg op De Koning van Katoren. Hij schreef zijn beste boeken in de jaren zeventig en daarna was het wel zo’n beetje op. Misschien moesten we dan ook maar niet teveeel woorden aan dit boek vuil maken. Maar toch: het is een serieuze uitgave bij een echte uitgeverij (geen Lemniscaat meer, maar De Kring) en Terlouw is toch een schrijver van naam. Dus hier volgt een bespreking met pijn in het hart want het mag na deze omstandige inleiding al duidelijk zijn: Het hebzuchtgas valt niet mee, sterker nog, het is een zeer matig boek.

Dit ‘sprookje voor jong en oud’ bulkt vanaf de eerste pagina van de opgelegde moraal en uitleggerigheid met passages als: ‘Oscar heeft economie gestudeerd en hij heeft jaren besteed aan onderzoek naar economische systemen die minder vervspillend zijn dan de groei-economie waar een groot deel van de bevolking welvarend van is geworden, maar de aarde arm.’ Het gaat slecht met de wereld, de rampspoed is nabij (en al gedeeltelijk geschied) en dat komt omdat er te weinig oog is voor alternatieve energiebronnen. Dat ligt uiteraard aan het grootkapitaal en de CEO’s van bedrijven. Het zijn de jongeren die de boel moeten redden, zoals Terlouw ook in zijn andere uitingen consequent betoogt.

Het verhaal is opgehangen aan de kleindochter van een president die deugt maar de moed een beetje heeft opgegeven. Tijdens haar stage bij een groot energiebedrijf komt ze er achter dat haar baas, en die van veel andere bedrijven, verslaafd is aan het hebzuchtgas, waardoor ze alleen nog maar aan winst en groei kunnen denken. Samen met een paar andere jongeren bedenkt ze een plan om deze verslaving te stoppen en daarmee het milieu te redden. In de loop van het verhaal komen er af en toe sprankjes van Terlouws vertelkunst naar boven en sommige hoofdstukken zijn nog aardig onderhoudend.

De opbouw rammelt, het einde laat zich al vroeg raden en dat al het kwaad van één kant komt, wekt vooral irritatie en soms lacherigheid op. Het hebzuchtgas is éen grote goede bedoeling en daarmee meer een pamflet dan een kinderboek. Terlouw is nooit vies geweest van een fikse dosis moraal maar het verhaal was leidend. Nu is dat andersom. Blijkbaar heeft niemand het aangedurfd om de eminente Terlouw er op te wijzen dat deze uitgave niet zo’n goed idee was.

 

Tags : actueelgeld rijkdomgrootouderspolitiekSpanning en avontuur