Dit verhaal stond op 3 mei 2024 in de Leeuwarder Courant en op 7 mei in het Dagblad van het Noorden
‘De lijst van Violet Sopjes’ van David Vlietstra, illustraties: Yoko Heiligers, uitgeverij Gottmer, 10+
Onderwijzer David Vlietstra schreef met ‘De lijst van Violet Sopjes’ een kinderboek waarin brutalen nou eens niet de halve wereld hebben. “Ik hoop dat introverte kinderen zich in het verhaal herkennen en er iets aan hebben.”
David Vlietstra (45) schreef zo’n tien kinderboeken voor een Vlaamse uitgeverij voordat hij onderdak vond in Nederland. Twee uitgeverijen toonden interesse in zijn laatste manuscript. Hij voerde bij beiden goede gesprekken en koos voor Gottmer omdat hij het gevoel had dat de humoristische boeken die hij nog wil schrijven, er beter passen. Eerst ligt er het 10+-boek ‘De lijst van Violet Sopjes’ met een opvallend omslag en bijzondere illustraties van de hand van de Zwolse illustratrice Yoko Heiligers.
Speelafspraken
Het originele en goed geschreven boek zou wel eens de doorbraak van de in Franeker geboren en opgegroeide kinderboekenschrijver David Vlietstra kunnen zijn. Zijn prenten- en kinderboeken werden in meerdere talen vertaald, maar vielen in ons land niet echt op. De kleuterboeken over ‘Meester Bakkebaard’, waarin kinderen er aan moeten wennen dat er niet langer een juf voor de klas staat, putte hij voor een deel uit zijn eigen ervaringen als onderwijzer. Vlietstra werkt drie dagen per week op een basisschool in zijn woonplaats Paterswolde. De andere dagen schrijft hij.
In zijn nieuwe boek staat een schoolkas centraal. Vlietstra gebruikte met toestemming de achternamen van de kinderen uit zijn klas van vorig schooljaar en liet zich op één punt inspireren door een leerling. Hoofdpersoon Violet vat het plan op om met alle kinderen uit de klas een speelafspraak te maken. Vlietstra: “Dat heb ik een aantal jaren geleden in het echt meegemaakt. Een leerling had hetzelfde voornemen en toevallig vertelde haar moeder me onlangs dat ze een heel eind is gekomen, maar het net niet helemaal heeft afgemaakt.”
Dodo’s in de schuur
Vlietstra gebruikt de speelafspraken om een aantal losse ideeën die hij had, te verwerken in een groot verhaal. Violet maakt tijdens het spelen met kinderen uit haar klas merkwaardige dingen mee. Dat begint relatief klein. Een klasgenote beweert dat de film over Wiplala in haar huis is opgenomen. Bij een ander speelafspraak vindt ze de verloren trouwring van de moeder. Dat zou nog best kunnen, maar de gebeurtenissen beginnen vormen aan te nemen die op en over het randje van geloofwaardig zijn. Tijdens het polsstokverspringen wordt een jongen geraakt door de bliksem, waarna ze vrolijk verder lopen. Een klasgenote tilt een pony op, net als Pipi Langkous, en een opa beweert als hinkstapverspringer naar de Olympische Spelen te gaan. Het wordt echt te gek als Violet een stel levende dodo’s in een schuur aantreft.
Als lezer ben je geneigd er ver in mee te gaan, omdat Violet de bizarre avonturen levensecht en vol overtuiging beschrijft. Vlietstra zegt bewust met de geloofwaardigheid te spelen: “Het is een uitdaging om dingen die niet kunnen, zo op te schrijven dat de lezer gaat twijfelen. Het is wel heel frappant dat al deze dingen bij de kinderen uit dezelfde klas gebeuren.”
Stil en introvert jongetje
Zonder het plot helemaal te verklappen: Violet kampt met sociale angsten waarvoor ze regelmatig een psychologe bezoekt die haar opdrachten geeft. Ze moet wildvreemden op straat aanspreken en wordt naar de supermarkt gestuurd voor een idiote boodschap. Vlietstra sprak over deze verhaallijn uitgebreid met zijn vrouw die als kinderpsychologe werkt. En hij kon zich baseren op zijn eigen jeugd. De kleine David was ook een stil en introvert jongetje en vond het net als Violet spannend om spontaan met vreemden te praten: “Het is veranderd, maar in gezelschap luister ik nog steeds liever dan dat ik praat. Ik hou er niet van als de aandacht op me is gevestigd.”
De hoofdpersonen in zijn boeken zijn vaak introvert en bescheiden en dat is niet toevallig. “Ik kies de kant van de stille kinderen. In veel kinderboeken zijn de helden brutaal en durven ze bijna alles. Daar herkende ik me als kind niet in. Het is niet zo dat ik het boek heb geschreven omdat ik introverte kinderen een hart onder de riem wil steken. Maar ik hoop wel dat ze zich er in herkennen en er iets aan hebben. Ze zijn niet de enigen die het contact met anderen soms een beetje lastig vinden.”
