Enkele reis Termeh & Enkele reis Mo van Buddy Tegenbosch, Van Goor, 12+
Vluchtverhalen zijn er in Nederlandse kinderboeken in meerdere soorten en maten. Om er een paar te noemen: Lysette van Geel volgde in De vlucht van Omid, een boek voor wat jongere kinderen, een jongen die vanuit Teheran via omzwervingen in Sneek terecht kwam. Edward van de Vendel deed in de realistische young adult-roman De gelukvinder hetzelfde, wie het gelezen heeft zal nooit vergeten over hoe hoeveel bergen je moet en in hoeveel asielzoekerscentra je vervolgens moet wonen, voordat je Nederlander bent. Hij sprak ervoor met de van oosprong Afghaanse Anoush Elman, met wie hij later nog het indrukwekkende en bekroonde Misjka schreef.
Buddy Tegenbosch sprak ook met een paar gevluchte jongeren en maakte daar twee novelles van onder de overkoepelende titel Enkele Reis, bedoeld voor lezers die opzien tegen dikke boeken. In beide boeken wordt vooral de aanloop naar het vertrek beschreven. De Iraanse Termeh groeit op in een vrijgevochten gezin, maar na het overlijden van haar vader trekt een conservatieve oom de touwtjes strak aan. Eerder was er nauwelijks contact met de strenggelovige familie maar deze oom ziet zijn kans. Hij trouwt in het geheim met haar moeder, zonder dat zij daar zelf van op de hoogte is en heeft ook al huwelijkskandidaten voor de minderjarige Termeh en haar zus geregeld. Hun moeder bereidt in het geheim hun vlucht voor naar het land waar een tante woont. Een land met een koning nog wel. In het andere boekje staat Mo uit Syrië centraal, en dus ook de oorlog. Zijn leven loopt op een andere manier gevaar: elk moment kunnen ze voor je deur staan. Dan doet Mo op de veiligheidspolitie of de geheime dienst, eigenlijk is niemand echt te vertrouwen.
Tegenbosch maakt aan de hand van hun verhalen de logica van de vlucht overtuigend inzichtelijk. Het kan nauwelijks anders dan dat ze wegmoeten. Hij heeft ook aandacht voor de implicaties: ze moeten mensen achterlaten van wie ze geen afscheid kunnen nemen omdat alles noodgedwongen in het diepste geheim plaatsvindt. Het vluchten is gevaarlijk en brengt veel stress met zich mee. Het oversteken van de grens verschilt, maar is in beide gevallen erg spannend. Er is een overtuigende scene waarin Mo breekt als ze eenmaal veilig zijn. Eindelijk komt alle spanning eruit. Dan realiseer je je als lezer dat het nog maar om kinderen gaat.
De dubbelslag Enkele reis bestaat realistische relasen die dicht bij de werkelijkheid blijven. Er is fictie van gemaakt maar met weinig opsmuk en zijpaden. Tegenbosch blijft in het hoofd van de hoofdpersonen en maakt het invoelbaar hoe ingrijpend het is om zomaar je huis, land en vrienden te verlaten.
