close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
10+

Oorlog tussen de letters

Ted van Lieshout Ze gaan er met je neus vandoor Poëzie
Leopold
Waardering: 9.0

De productie van Ted van Lieshout droogt maar niet op. Bijna jaarlijks verschijnt er een nieuwe bundel en dan staat er in de recensies meestal zoiets als: ‘Van Lieshout heeft zich wederom vernieuwd’. Die besprekingen worden wat voorspelbaar, de bundels, niet want ook dit keer gaat die kwalificatie weer op.

Ze gaan er met je neus vandoor begint met een gedicht over een sneeuwman die een lief konijn een kus geeft, waarbij zijn neus wordt weggehapt. Het eindigt met de strofe ‘Zo is de liefde. Je dénkt dat er / van je gehouden wordt, maar/ ze gaan er met je neus vandoor’. Mooi hoor, op naar het volgende gedicht. Maar dat loopt even anders. De dichter heeft liefdesverdriet en komt niet meer aan dichten toe. De letters, zitten er maar mee en vertellen in blokgedichten (vierkante verzen die vollopen op de regels en zo een blok vormen, Lieshout introduceerde die vorm al eerder) dat ze het heel zielig voor hem vinden maar nou eenmaal graag aan de slag willen. Dan moeten ze het zelf maar doen, vindt de dichter. De letters bakken er  niks van en komen op het idee om een partner voor de dichter te zoeken, zodat hij weer gelukkig wordt en aan de slag gaat.

Daar begint de narigheid. De letters van de oorspronkelijke dichter (in het zwart) krijgen een reactie van de letters van de andere dichter (in het rood)  en nodigen hen uit, maar het blijkt om een vrouw te gaan, en de dichter valt op mannen. De letters van de dichteres zijn echter niet van plan om zomaar van de bladzijden te verdwijnen en wat dan volgt is bijna niet goed te beschrijven. Het loop uit de hand tussen de letters, de toon wordt agressiever en ze geven elkaar steeds minder ruimte. Ze praten door elkaar heen, verjagen elkaar van de bladzijde en uiteindelijk mondt het uit in een keiharde strijd, waarbij het rood van de dichteresaan het langste eind lijkt te trekken.

De dichteres, genaamd Hilda Steunvoet, neemt het boek over met een gedicht over de graven uit de Eerste Wereldoorlog in Ieper. Een aangrijpend vers dat totaal anders is dan het openingsgedicht. De zwarte letters pikken het niet, het is nu echt oorlog die uitgeluid wordt met een harde knal waarbij rood is verjaagd. De zwarte letters verliezen een paar manschappen en dat levert weer een kostelijke nieuwe verhaallijn op. Zonder de v, de i en de z is het vrij lastig lezen. ( onder de  , de  en de z s het  rij  last g  le en).

Na het lezen van deze zeer vermakelijke bundel is de overheersende gedachte: wat heb ik hier eigenlijk in handen? Is dit een vorm van concrete poïezie (of visuele poëzie),  die wij in ons taalgebied vooral kennen van Paul van Ostaijen? Of moet er geen labeltje aan en is het gewoon een uitbreiding van het Van Lieshoutiaanse idioom, dat al nauwelijks excentrieker leek te kunnen. Zijn maffe ideeën lijken grenzeloos en hij voert ze compromisloos en tot in de puntjes uit. Opnieuw een boek van Van Lieshout zoals je dat niet eerder las. Strak gecomponeerd, zowel tekstueel als in de typografie en vormgeving.

Liefhebbers van traditionele poëzie moeten het maar ergens anders zoeken. Fans van lef en experiment en vooral humor komen bij Van Lieshout meer dan aan hun trekken.

Tags : FantasiejeugdboekKinderboekPoëzietaal