Doos over je hoofd

ve foto op het omslag, van een jongere met een grote verhuisdoos over zijn hoofd, is goed gevonden. De twee hoofdpersonen in Buitenstaanders willen beide liever niet gezien worden.  Fabian verhuist met zijn vader naar een flat waar je nog niet dood gevonden wil worden. Het lot is Fabian sowieso niet gunstig gezind. Hij komt naast Rick te wonen, een van de pestkoppen uit zijn klas.

Fabian heeft een bloedhekel aan zijn nieuwe buurjongen die lomp en onbehouwen is en hem op school uitmaakt voor homo. De jongens komen in contact met elkaar en blijken elkaar, na wat aanvangsproblemen, wel te mogen. Fabian is een onzekere jongen die moeilijk contact maakt. Maar ook Rick heeft zo zijn problemen. Zijn stiefvader mishandelt hem en zijn moeder en zijn zus zit in een jeugdinrichting. Het lijstje met problemen wordt gecomplementeerd met een moslima, op wie Fabian verliefd wordt maar met wie Rick gaat zoenen.

Buitenstaanders leest lekker weg, daar zit het probleem niet. Het punt is dat het hout zo dik is dat er nauwelijks planken van te zagen zijn. Dat begint al bij de titel: Buitenstaanders. Zo voelen alle pubers zich, dus is het nogal een open deur. Onbewust is  misschien een detail op de verhuisdoos op de coverfoto heel veelzeggend, een mes met een kruis erdoor. Niet snijden, niet steken, hoe onzeker je ook bent. Dit is een periode waar je doorheen moet, het wordt allemaal beter. Daar is in Amerika een hele aardige campagne over gaande die letterlijk zo heet: It get’s better. Met Rick is iets in de hand, dat wordt er door Van Andel onverbloemd ingepeperd. Hij had zich ook zomaar rot en overbodig kunnen voelen maar dat blijkt niet het geval. Er is sprake van een groot ‘probleem’ dat onlogisch overkomt en waar op weinig subtiele manier in het boek voortdurend wordt verwezen (de opa’s van Fabian, gesprekken op school), maar niet in de context van Rick. Zijn openbaring komt daardoor uit de lucht vallen.

Van het beeldende in de coverfoto is in het boek helaas weinig terug te vinden. Van Andel maakt in Buitenstaanders gebruik van een wisselend perspectief. De lezer volgt Fabian en daar tussen door staan dagboekfragmenten van Rick. Om nog eens extra aan te geven hoe beide jongen zich voelen, zodat daar geen misverstand over kan bestaan. Ongetwijfeld heel sympathiek bedoeld maar het is allemaal zo plat als een dubbeltje en weinig geloofwaardig.

Kaft: