close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
8+

Een gantsch Barbarisch mensch

Hij ligt op de snijtafel voor een groep studenten als iemand zegt: ‘Professor, ik geloof dat uw experiment de benen neemt’. De 13-jarige Nunôk is vanuit Groenland door zeelieden ontvoerd en mee naar Holland gebracht. De jongen wordt als rariteit op kermissen tentoongesteld als een zogenaamde ‘ijsbarbaar’. Schrijver Rob Ruggenberg trof in geschriften uit de zeventiende eeuw teksten over deze jongen aan en gebruikte dit onbekende en originele gegeven als insteek voor zijn nieuwste historische jeugdroman.

‘Hij vingh daer Visch en eenighe Meeuwen schoot hij, die werden rauw door hem ghegheten. Het was een gantsch Barbarisch Mensch’. Zinnetjes die de fantasie doen prikkelen en goed besteed zijn aan Ruggenberg die meerdere historische jeugdboeken schreef en zichzelf twee jaar geleden met Manhatan definitief op de kaart zette. Hoe barbaars de omstandigheden zijn waarin de jongen opgroeit, zijn voelbaar in de eerste hoofdstukken. Zijn moeder is overleden en hij is het buitenbeentje van de gemeenschap en draait op voor de rotklusjes, zoals het legen van de poepemmer in de ijzige kou. ‘De poepjongen’ wordt gepest door de andere kinderen. De sjamaan neemt Nunôk onder zijn hoede en leidt hem op tot zijn opvolger. Plotseling verschijnen de Hollandse zeelieden op het toneel die de jongen en zijn leidsman ontvoeren en in Holland proberen te verkopen.

Vanaf daar ontvouwt zich een chronologisch en braaf verteld verhaal waarin de jongen van de ene verbazing in de andere valt, net als de Hollanders. Die gekke barbaar met zijn malle fratsen die zomaar rauw vlees eet. Nunôk doet af en toe gewoon wat die mafkezen willen maar verlangt ondertussen hevig terug naar Groenland, waar zijn leven toch ook geen pretje was. Na een zwerftocht door Nederland en zijn ontsnapping van de snijtafel, vindt hij een plekje aan boord bij walvisvaarders en volgt een spannende en moeizame tocht naar huis waarbij hij zich ontpopt als held.

Het waargebeurde basisgegeven is een mooie vondst maar Ruggenberg heeft er vervolgens niet al te veel mee gedaan. De eerste hoofdstukken zijn sferisch en beklemmend maar vanaf het moment dat Nunôk wordt ontvoerd voltrekt het verhaal zich langs gebaande paden. De jongen ontwikkelt zich nauwelijks. Hij is vanaf het begin een bikkel, die veel tegenslag overwint en zich er noodgedwongen overheen zet en zijn tocht vervolgt. Ruggenberg schuwt de clichés niet, zowel de personages als de verhaallijn zijn volgens sjablonen opgezet. De dappere Groenlandse vreemdeling tegenover de sullige Nederlanders. Het verhaal is keurig van a tot z verteld. Ruggenberg bewees zich al als een prima verteller maar voor een onderhoudend boek is meer nodig. Spanning of mooie zinnen bijvoorbeeld; er staat geen zin in dit boek waar je hart sneller van gaat kloppen.

De enige stilistische uitstapjes zijn de proloog (over de snijtafel) en de merkwaardige ‘zoveel jaren later’-epiloog, een regelrecht zwaktebod. Net als de uitgebreide woordenlijst achterin. Zorg toch gewoon dat de tekst helder is en of maak in het verhaal duidelijk wat een dukaat of een heiden is. Ruggenberg heeft zich teveel verlaten op zijn ‘vondst’ die zeker bijzonder is maar dus nog geen garantie voor een onderhoudend en spannend boek. IJsbarbaar is, na de inleiding, vooral saai.

Titel Boek:

IJsbarbaar

Auteur:

Rob Ruggenberg

Kaft:
Tags : Andere landenhistoriejeugdboekKinderboekSpanning en avontuur