Voor jeugdboekenliefhebbers die van Engeland, Londen, literatuur en historie houden, zijn het mooie tijden. Was daar recent het laatste deel van de trilogie van Floortje Zwigtman waarin Oscar Wilde een voorname rol speelt. Nu is er Soldaten huilen niet van Rindert Kromhout dat is opgehangen aan de groep kunstenaars rond Virginia Woolf. Kromhout raakte tijdens een reis door Engeland betoverd door Charleston, een huis op het platteland van Engeland waar Vanessa Bell, de zus van Virginia, met haar kinderen woonde. Het huis is rijk gedecoreerd, geen enkel element bleef onbeschilderd.
Kromhout wist meteen dat hij een jeugdboek wilde schrijven over dit huis en de Bloomsbury groep, een kleurrijk gezelschap van kunstenaars waar Woolf en Bell de spil van vormden. Te zien aan de literatuurlijst achter in het boek heeft Kromhout een gedegen studie gemaakt van die periode en het bonte gezelschap onconventionele schrijvers en schilders.
Het verhaal wordt vanuit het perspectief van Quentin, de jongste zoon van schilderes Vanessa Bell en beschrijft de periode van 1925 tot 1937 waarin Engeland zich uiterst lanzaam bevrijdt uit het Victoriaanse korset. Samen met zijn zusje Angelica zijn oudere broer Julian en Duncan Grant, de homoseksuele vriend van hun moeder, verhuist Quentin naar Charleston. Vader Clive Bell woont in Londen maar komt regelmatig over naar het platteland.
Quentin wil schrijver worden, zijn broer Julian is vooral politiek geengageerd en sluit zich uiteindelijk aan bij een internationale groep die meevecht in de Spaanse Burgeroorlog. Quentin belooft zijn oudere broer een boek over hem te schrijven, mocht hij eerder te komen overlijden. Soldaten huilen niet is een eerbetoon aan een broer en een fraai portret van een eigenzinnig gezelschap dat zich weinig aantrekt van de heersende mores. Kleurrijke en vrijgevochten kunstenaars die hun eigen gang gaan en moderne opvattingen hebben over (homo)seksualiteit en relaties, maar net zo saillant is de afkeer van moeder Bell voor een moderne techiek als telefoon.
De bewondering van Quentin voor oudere broer Julian loopt als een rode draad door het verhaal. Ze hebben een sterke band en brengen samen uren door in de boomhut in de tuin van het landhuis. Het is voor Quentin moeilijk te verteren als Julian steeds meer zijn eigen gang gaat en zich in de politiek verliest. Quentin wil schrijver worden en gaat in de leer bij tante Virginia. ‘Ik begin steeds meer te begrijpen van de macht van een schrijver over zijn zelfbedachte wereld.’
De jongens worden door hun vader op het hart gedrukt om niet gemakzuchtig te worden en te blijven geloven in hun idealen. ‘Vecht er desnoods voor’. Dat laatste pakt in het geval van Julian uiteindelijk dramatisch uit. Julian keert zich af van het gezin als hij een familiegeheim ontdekt. Een dramatische wending die het rustige verhaal niet echt nodig had. Wil Kromhout aantonen dat ook mensen die zo zich zo openhartig voordoen, iets kunnen verbergen? Verteller Quentin heeft weinig problemen met het geheim waardoor dat gegeven enigszins verdampt.
Het gevoel blijft hangen dat er als roman iets meer in had gezeten als bijvoorbeeld de familierelaties wat subtieler waren uitgewerkt. Het lijkt erop dat al het studiemateriaal Kromhout een beetje in de weg heeft gezeten. Maar Soldaten huilen niet is wel geslaagd als coming-of-age verhaal en als portret van een bijzondere familie. Bovendien is het een heerlijk boek voor de liefhebber van (historisch) Engeland en nodigt het uit tot een reisje overzee om de genoemde huizen te bekijken.
Soldaten huilen niet
Rindert Kromhout