Gottmer
Floor Rieder
‘Laten we met zijn allen applaudisseren voor het pantoffeldiertje…een beestje dat nog kleiner is dan het puntje op deze i’. Deze openingszin is typerend voor de stijl van Jan Paul Schutten, net als de titel van het non-fictieboek dat een groot verkoopsucces is: Het raadsel van alles wat leeft en de stinksokken van Jos Grootjes uit Driel. Humoristisch, relativerend en altijd met kleine voorbeelden die het grote en abstracte begrijpelijk en klein maken.
Het raadsel van alles wat leeft is opvallend in de markt gezet en dat loont zich. Er onstond een fuzz om het boek heen: dit moet je hebben, voor jezelf of je kinderen. Een enthousiaste bespreking in De Wereld Draait Door en lovende recensies helpen en zetten het boek op hetzelfde podium waar vorig jaar Nederland van Charlotte Dematons op stond.
De samenwerking met illustratrice Floor Rieder is een meesterzet. Schrijver en tekenares hebben dezelfde humor en lichtvoetigheid en schmieren er op los, maar altijd in dienst van de inhoud. Gelukkig is er veel ruimte genomen voor de illustraties die op die manier een een-tweetje kunnen aangaan met de tekst. Rieder levert op een bijna schalkse manier commentaar op de tekst. Zoals de grafsteen van het pantoffeldiertje waarop staat: het waren 2 fantastische dagen, maar ook de herrijzenis van een spons wordt op speelse manier inzichtelijk gemaakt. De stijl van Rieder heeft iets klassieks waardoor het karakter van het ouderwetse schoolboek wordt benadrukt.
Dan de tekst, want daar gaat het toch vooral om en er staat er genoeg van in dit boek. Schutten vertelt het verhaal van de evolutie. Dat is ingewikkeld en veelomvattend, je moet het maar aandurven. Die hoeveelheid kan een bezwaar zijn maar door de heldere indeling en de vele subhoofdstukken en een uitgebreid register, is informatie goed terug te zoeken. Het deel ‘Hoe oud is de aarde?’ kent bijvoorbeeld een onderverdeling in hoofdstukken als ‘Hoe weet je hoe oud een steen is?’ dat weer subjes kent ‘Hoe oud is de aarde nou echt?’, ‘Kunnen stenen verroten of bederven?’ en ‘Hoe vonden we het bewijs voor de ouderdom van de aarde?’ Vragen, heel veel vragen, die kinderen maar ook volwassenen over de het leven en de aarde hebben en die Schutten stuk voor stuk onder de de loep neemt en van een helder antwoord voorziet. Wat een research moet dit zijn geweest maar de hoeveelheid informatie zit niet in de weg. Schutten maakt er een vloeiende en vaak lichtvoetige eenheid van.
Soms iets te lichtvoetig, zijn grapjes neigen af en toe naar het flauwe en het ietwat populaire ‘stijltje’ gaat soms irriteren (‘Zelfs Lady Gaga bestaat uit atomen’). Minder geslaagd vind ik bijvoorbeeld de rol van Jos Grootjes uit Driel die als mensenvoorbeeld dient. Een aardig idee maar niet echt nodig en nogal terloops en inconsequent ingebracht. Het was logischer geweest één van zijn kinderen als voorbeeld te nemen of hem helemaal weg te laten.Sterk is de verantwoording die Schutten geeft, hij geeft zelf aan uit een gelovig gezin te komen en geeft aan hoe zijn zoektocht is verlopen. Hij moedigt kinderen aan zelf na te denken en op zoek te gaan naar meer informatie over God en de evolutie en tot eigen inzichten te komen.
Waarom we moesten klappen voor het pantoffeldiertje? ‘Het wezentje heeft een juichend applaus verdiend gewoon om het leeft. Dat is knapper dan je denkt!’. Schutten legt op gloedvolle wijze uit waarom het leven, dat misschien zo gewoon lijkt, zo bijzonder is en dat is een prestatie die beloond mag worden met een staande ovatie.
Het raadsel van alles wat leeft en de stinksokken van Jos Grootjes uit Driel
Jan Paul Schutten
Floor Rieder
Gottmer
Een gouden boek van Jan Paul Schutten, non-fictie over de evolutie. De vormgeving en illustraties zijn erg mooi en dat zie je in dit filmpje.