Evert wil een meisje zijn. Dat staat voor hem vast vanaf het moment dat hij het verschil tussen jongetjes en meisjes kan zien. In Meisje van Mars, alweer het elfde deel van de Slash-reek, beschrijft Anna Woltz de ontdekkings reis van een genderdysfore jongen. Aan het eind van het boek is Evert veranderd in Evy/Vicky maar eigenlijk is ze niet echt veranderd, ze is zichzelf geworden.
Wat vooral indruk maakt is het diepe verlangen en de volstrekte overtuiging van de nog jonge Evert. Er is geen ontkomen aan dat hij een meisje is en hij wil niets liever dan die wens werkelijkheid laten worden. Dat is niet eenvoudig, zeker niet als je zoals Evert uit een woonwagenmilieu komt en ouders hebt die er weinig van willen weten. Het levert even pijnlijke als soms ook geestige scenes op. Bijoorbeeld als Vicky haar borsten wil vergroten. “Borstvergrotingen zijn geen big deal in onze familie, maar een ‘vaginaplastiek”‘ was dat wel”.
Woltz beschrijft invoelbaar de zoektocht van Vicky. Haar problemen op (de middelbare) school, het gepest, de makkelijke omgang met meisjes en het moeizame contact met jongens. Op de vervolgopleiding komt Vicky meer tot haar zelf en ze is steeds mondiger en opener. Ze gaat het veranderingstraject in bij het ziekenhuis en maakt een moeilijke tijd met haar ouders door. Een sterke lijn in het verhaal is de zelfkritiek van Vicky. Ze gedraagt zich regelmatig als een diva en een bitch en schiet door in haar vrouwelijke uitingsvormen en loopt rond in te korte rokjes en met teveel make up. Dat is uiteraard erg verklaarbaar (eindelijk kan het en iedereen mag weten dat ze een vrouw is) en uiteindelijk vindt Vicky een zeker evenwicht en is ze de vrouw die ze altijd wilde zijn. Meisje van mars is boeiende ervaringsliteratuur, alhoewel deze langs de geijkte paden van dit genre loopt.
Anna Woltz heeft het prima opgeschreven en er een vlot en leesbaar veraal van gemaakt. Ze gaat de pijnlijke episodes niet uit de weg maar dramatiseert ze ook niet. De tips van Vicky die tussen de hoofdstukken door zijn gestrooid, zijn flauw en overbodig. (‘Nooit je piemel er af gaan knippen’ en nooit zeggen: ‘O, wat ben jij goed gelukt’). Het nadeel van een biografisch verhaal als dit, dat behapbaar moet blijven, is dat sommige aspecten niet echt uitgediept worden en er soms nogal grote sprongen worden gemaakt. Ik had bijvoorbeeld. nog graag meer over het contact met haar ouders gelezen.
In deze Slash-serie blijft De gelukvinder van Edward van de Vendel het voorbeeld van hoe dat anders kan, het eerst boek in de reeks dat niet meer is overtroffen. Het toeval wil dat ik een paar keer geknipt ben door Vicky. Dat ontdekte ik pas aan het einde van het boek waar ze over haar kapperscarriére vertelt. Ik had wel door dat mijn, zeer lange, kapster vroeger een man was geweest maar we hebben het er niet over gehad. Dit boek bewijst maar weer dat vrijwel ieder mens een eigen en uniek verhaal heeft.
Meisje van mars
Anna Woltz
