‘Welkom thuis chrononauten’ van Dirk Weber, Querido, 12+
Het grootste deel van de tijd is het 1951, maar er wordt met tussenpozen ook vertoefd in andere eeuwen. Zo kan het gebeuren dat de hoofdpersonen terloops tegen elkaar zeggen: “Zie je in 1792”, en dat is dan bloedserieus bedoeld. Een paar bladzijden later lopen ze samen in een andere eeuw rond. Een wonderlijk gegeven dat de basis vormt van Welkom thuis chrononauten van Dirk Weber.
Het is pas het zesde kinderboek van de auteur die in 2005 debuteerde en daarna om de zoveel jaar met een nieuwe uitgave komt. Weber is dus geen veelschrijver, maar een auteur die zijn onderwerpen secuur kiest en naast een vaste baan rustig aan zijn volgende boek werkt. Dit keer zat er na het dystopische Naar de rand van de wereld uit 2018 maar liefst zes jaar tussen; het is dan ook zijn dikste jeugdroman tot nu toe en misschien wel zijn meest ambitieuze.
De lezer volgt de weesjongen Barend die een talent heeft voor tekenen en wordt opgepikt door veilingmeester Rieter. Die laat hem werken in zijn veilinghuis en bereidt hem ondertussen voor op een aantal tijdreizen. Een mysterieuze ‘opening’ op de zolder van het tuinhuis biedt om de zoveel tijd toegang tot een andere eeuw. Barend krijgt de opdracht om schilderijen in veiligheid te brengen, op een plek die in 1951 nog steeds bestaat. Het gaat om vergeten of verloren kunst van later zeer beroemde schilders.
Een geweldig en origineel gegeven. Een schilderij waarvan we weten dat het later bij een brand verloren zou gaan, wordt door Barend veilig gesteld. Hij redt kunstwerken en lijkt daarmee iets zeer nobels te doen. Maar zo simpel is het natuurlijk niet. Barend voelt zich na iedere reis zieker en ontdekt dat het met zijn voorgangers niet zo best is afgelopen. Angst en schuldgevoel steken de kop op en morele dilemma’s gaan knagen. Is het wel in orde om dingen in de tijd te veranderen? ‘Tijd is als een rivier, als je iets in de loop van de rivier verandert, dat merk je dat stroomafwaarts’.
Weber bouwt de worsteling van Barend behoedzaam op en vlecht er fijnzinnig een verhaal over zijn moeder doorheen, waarmee het ook een psychologische roman wordt. De tijd heeft verrassingen in petto. Het gaat in Welkom thuis chrononauten om verzonnen kunstenaars en schilderijen en dat komt het verhaal ten goede omdat het anders al snel een realistischer en kunsthistorisch boek zou zijn geworden. Nu ligt de nadruk vooral op de spanningsboog en het ingrijpen in de tijd.
Weber blonk in zijn vorige werk uit in compactheid door met niet al te veel woorden veel te zeggen. Maar hier toont hij zich ook op de langere baan een vaardig schrijver en laat met dit originele en onderhoudende boek bovenal zien een voortreffelijke verteller te zijn.
