close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
12+

Ziska is niet Duits, niet Joods en niet Engels genoeg

Het ligt voor de hand om te denken dat Anne Voorhoeve een Nederlandse is maar dat is ze niet, haar voorouders kwamen wel hier vandaan, er lopen zelfs lijntjes naar de uitgeverij van dit boek. Voorhoeve komt uit Duitsland waar ook de hoofdpersoon van haar roman Liverpool Street vandaan komt. Ziska is Duits maar ook Joods al wist ze dat nooit want in haar protestantse familie speelden de  wortels van haar voorouders geen rol. Als de nazi’s aan de macht komen, is het ineens haar belangrijkste eigenschap en wordt ze gepest op school. Ziska begrijpt er weinig, hoe kun je nou twee religies tegelijk hebben? Ze is verbaasd als ze hoort dat Jezus ook een Jood was.

Als het te gevaarlijk wordt en haar vader wordt opgepakt, gaat Ziska mee met het kindertransport naar Engeland. Die transporten vanuit Duitsland vonden in 1938 en 1939 echt plaats. Ziska komt in Liverpool Street bij een orthodox Joods gezin terecht, wat hilarische beschrijvingen van veel, soms uiterst merkwaardige, etensrituelen oplevert. Na een wat moeizame start, klikt het steeds beter tussen Frances en haar nieuwe familie die een bioscoop beheren. De oorlog blijft een grote invloed op haar leven houden. Ze wordt nog een keer geevacueerd, haar nieuwe broer Gary gaat bij de marine en ze blijft in voortdurende onzekerheid over het lot van haar ouders. Bovendien knaagt die kwestie met Bekka aan haar geweten, haar beste vriendin uit Duitsland had eigenlijk in haar plek zullen gaan en mist op een dag na het laatste kindertransport.

Anne Voorhoeve laat in Liverpool Street weer eens duidelijk zien hoe belangrijk afkomst was in de Tweede Wereldoorlog. Ziska is in alle situaties iemand anders en wordt nergens geaccepteerd.

‘In Duitsland was ik uitgescholden omdat ik Joods was, in Engeland had ik mensen ontmoet die mij niet Joods genoeg vonden en nu, nu al mijn banden met Duitsland verbroken waren, zou ik plotseling dat zijn wat de nazi’s mij mijn hele leven ontzegd hadden: Duits!’.

Haar nieuwe moeder is orthodox Joods tegen wil en dank, want ze is het vanwege haar echtgenoot geworden maar wordt daardoor niet meer geaccepteerd door haar eigen en haar schoonfamilie. De band tussen Ziska en haar pleegmoeder is ontroerend prachtig beschreven. Beiden realiseren zich maar al te goed dat er nog ergens een andere moeder rondloopt. Als de oorlog is afgelopen, is daar geen ontkomen aan en staat Ziska voor een ogenschijnlijk onmogelijke keuze.

Liverpool Street is niet het zoveelste boek over een Joods meisje in de Tweede Wereldoorlog. Met dit Joodse meisje gaat het ondanks veel tegenslag en onzekerheid best goed, ze duikt niet onder maar vindt prettig onderdak en kan relatief eenvoudig doorleven. Ziska/Frances is een eigenzinnige en slimme hoofdpersoon met wie het gemakkelijk meeleven is. Ondanks de hakkelende stijl en de wat voorspelbare opzet is Liverpool Street een boeiende en rijke roman en een welkome aanvulling op de bestaande jeugdliteratuur over de oorlog.

Titel Boek:

Liverpool Street

Auteur:

Anne Voorhoeve

Vertaler:

Hilke Makkink

Kaft:
Tags : FamiliejeugdboekjodenOorlog en misdaadwoII