Wijdemeer
Alma Tadema associeer ik zelf vooral met de Alma Tademaweg in Heerenveen, waar de beste vrienden van mijn ouders woonden en we vroeger vaak kwamen. Pas veel later kwam ik er achter dat de straat vernoemd is naar een beroemde schilder. Over deze kunstenaar, Lawrence Alma Tadema (1836-1912), organiseert het Fries Museum vanaf morgen een groteoverzichtstentoonstelling waarbij het een gelukkig toeval is dat er onlangs een belangrijk schilderij opdook in de Engelse versie van Tussen Kunst en Kitsch, dat ook in Leeuwarden is te zien.
Een kinderboek bij een grote kunsttentoonstelling is een trend die door het Haags Gemeentemuseum is ingezet en steeds vaker navolging vindt. Schrijvers en/of illustratoren bedenken een verhaal of interpretatie rond de betreffende kunstenaar (of kunstwerk).Friezin Lida Dijkstra (o.a Verhalen voor de vossenbroertjes) is een voor de hand liggende keuze voor een boek over een schilder die in Dronrijp werd geboren en in Leeuwarden opgroeide en naar school ging. Het boek verschijnt ook in de Friese taal (of misschien beter: het boek verschijnt ook in het Nederlands). Alma Tadema is al voor zijn 30e een veel gevraagd schilder, en werkt een tijd vanuit België waar zijn dochters Laurence en Anna worden geboren. Hun moeder sterft aan pokken als dmeisjes nog peuters. De schilder verhuist met zijn dochters naar Londen waar hij Laura heeft ontmoet, met wie hij trouwt. Het gezin woont in grote luxe in een enorme villa aan het Regent’s Park.
Wonen in een schilderij is geschreven vanuit het perspectief van Laurence, de oudste dochter, die opgroeit in een huis vol kunst en weelde , waarvan niet één van de kamers gewoon is. Alle kamers zijn versierd en beschlderd, ‘eigenlijk wonen wij in een schilderij’, zegt Laurence tegen de nieuwe privé-onderwijzeres (die trouwt met Leopold Löwenstam die op het pas ontdekte schilderij staat afgebeeld). Downton Abbey is hierbij vergeleken een bleek stulpje. Laurence krijgt ’s middags geen thee met een biscuitje maar er is iedere dag high-tea met ‘schalen met witte en bruine broodjes, scones, noten- en chocoladecake, plakken geroosterd varkensvlees, salade, zalm, pudding, marmelade, drie soorten kaas en nog veel meer’. Dijkstra beschrijft het huiselijke leven en de invloed van het schilderwerk van de beroemde vader op het gezin. De dochters poseren af en toe en zijn vaak in het ongewisse over waar hun vader precies mee bezig is.
Dijkstra bouwt het verhaal op aan de hand van de schilderijen van Alma-Tadema, waarvan de afbeeldingen veel ruimte krijgen. Dat maakt Wonen in een schilderij vooral een mooi kunstboek waarin in het keurige (voorlees)verhaal ondergeschikt is. Laurence heeft geen uitgesproken karakter of ontwikkeling en er gebeurt te weinig om een spanningsboog aan te hangen. Het leven in zo’n luxe landhuis kabbelt heerlijk voort en bijna alles draait om kunst en schilderijen. De meisjes hebben van jongs af aan geleerd om te kijken en daar de tijd voor te nemen. ‘Speur met je ogen alle hoekjes af, daar heeft het schilderij recht op’.
Laurence wordt later schrijfster, ze is altijd al goed in het verzinnen van verhaaltjes, en publiceert meerdere romans, toneelstukken en dichtbundels. Haar zusjes Anna is redelijk succesvol als schilder. Aan de boekverzorging van Wonen in een schilderij is veel aandacht gegeven, het is een schitterende en luxe uitgave en kost toch niet meer dan zestien euro.
