close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
4+

Een neushoorn, narwal en nijlpaard met napelsgele nagellak in een nest – Charlotte Dematons overtreft zichzelf met deze meesterproef over de bron van onze taal

Charlotte Dematons alfabet Prentenboek
Hoogland & van Klaveren
Waardering: 10.0

Een chocola-etende cycloop staat naast een centaur met een contrabas; voor hen spelen twee chimpansees op een cello en cimbalen. Erachter lopen twee cavia’s, de een heeft een cape om en drinkt chocomel, de ander knabbelt aan een cracker.  Ze staan afgebeeld in een cirkel die omlijst is met een champignons, cantharellen, carambola’s en courgetteplanten. Een cementmolen, cocon, centimeter,  citroenvlinder, canta, camper en champagnefles ontbreken uiteraard niet. Daar een Chinees op de fiets met een claxon en een caravan erachter. En is dat Cleopatra?

Dat waren 25 woorden met een c en er zijn er nog veel meer met die letter, en dan zijn we nog maar op de derde dubbele pagina in alfabet, het nieuwe prentenboek van Charlotte Dematons. Een boek waarin alle letters van het alfabet een dubbele pagina kregen waarop alleen maar afbeeldingen staan die met de betreffende letter beginnen. En daar gaat Dematons ver in, heel ver. Op de glijbaan in de grot zwemmen garnalen waarnaast een gnoe op een gokkast speelt, waaronder een groene gereedschapskist staat, en  daarnaast een geraamte. En zo gaat het maar door. alfabet telt meer dan drieduizend begrippen.

Acht jaar na Nederland is er eindelijk weer een eigen boek van de meesteres van het detail. Wie dacht dat het na Nederland en Sinterklaas niet nog uitgebreider, gedetailleerder en bijzonderder kon, zit er naast. Dematons overtreft zichzelf met deze meesterproef want alfabet is haar beste boek tot nu toe en een kroon op het monnikenwerk van drie jaar. Zo lang was ze bezig met het maken van  lijstjes met woorden, met groeperen en rangschikken, met het bedenken van thema’s, verbanden, slimmigheden, rode draden, en kijk-zoek-en verstoppuzzeltjes.

alfabet is  net zo krankzinnig en geniaal als het klinkt in de vorige alinea’s. Een boek zonder ook maar een enkel woord dat zoveel zegt over de bron van onze taal. Want alles begint bij het alfabet en dat blijkt onuitputtelijk, zeker in de creatieve gekte van Dematons. Voor veel prenten kiest ze een centraal beeld. Bij de N zitten een nijlpaard (met napelsgele nagellak), neushoorn en narwal gezellig bij elkaar in een nest. De K is van een klas vol kleuters en de S is van stoomboot met een Sinterklaas in smoking waarbij de pieten zijn vervangen door schapen. Een slimme verwijzing naar haar uit de handel genomen bestseller Sinterklaas.

Dematons is ook de moeilijke letters (q, x en y) niet uit de weg gegaan en die prenten zitten vanzelfsprekend veel ruimer in hun jasje. Bijna vervreemdend is de F van friet uit de fontein waarbij de een fluitketel op groot formaat naast een enorme fles en föhn staan. Boven de fabriek torenen een fluit en fagot uit.

Over alles is nagedacht, niets staat er bij toeval in. Dat zou eigenlijk bij ieder boek zo moeten zijn maar hier bereikt de perfectie een bijna onmenselijke graad. Het is grappig, ondeugend, verrassend en de kwantiteit is de kracht. Ongemerkt zijn kinderen zo met taal bezig en leren ze op een andere manier te denken. Want als die krokodil en slang bij de a staan, dan heten ze anders. Een alligator, een adder, of zijn er nog andere soorten met een a? Ze zullen blijven kijken, zoeken, associëren.

alfabet zou geen echte Dematons zijn als er geen gelaagdheid in zat, dus is op iedere prent een letterdief te vinden die de letter steelt en een voorwerp met die letter. Ook weer heel slim gedaan. Natuurlijk zijn er weer volop verwijzingen naar kunst en cultuur, van Donald Duck en Jip en Janneke tot Pyke Koch. Het is enorm goed doordacht en voor iedereen van alle leeftijden een feest. Hier raak je nooit op uitgekeken.

alfabet is een nieuwe klassieker die in geen enkele Nederlandse boekenkast zou mogen ontbreken.

 

Luister ook naar aflevering 28 van De Grote Vriendelijke Podcast waarin Charlotte Dematons vertelt over de totstandkoming van alfabet. 

 

Tags : Dieren en natuurFantasiehumorillustratiesKinderboekkunstPrentenboektaalVoorleesboekWeten en leren