close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
12+

Je weet nooit wat iemand met een verhaal gaat doen

Marjolijn Hof De kaarten van madame Petrova Jeugdboek
Querido
Annette Fienieg
Waardering: Sterk vervolg op Lepelsnijder.

Het helpt wel als je Lepelsnijder hebt gelezen maar het is niet perse nodig om het verhaal in De kaarten van madame Petrova te volgen. Maar het valt aan te raden om het tweeluik in zijn geheel tot je te nemen, want het is onderhoud, boeiend en goed geschreven proza. En wie weet is het hier nog niet mee gedaan want er zijn genoeg open eindjes voor een volgend deel van een serie die een heel eigen sfeer uitstraalt, mede door de kleine, symbolische prenten van Annette Fienieg, die opnieuw van waarde zijn.

Wederom volgen we Janis de lepelsnijder, die zijn familie heeft terug gevonden en dat is voor hem geen onverdeeld genoegen. Nadat zijn ouders op mysterieuze wijze om het leven zijn gekomen, maken enkele neven het leven van de tweeling Janis en Silke zuur en eigenen zich het landhuis van de familie toe. Volgens een voorspelling (‘de vloek van madame Petrova’) zal de tweeling elkaar ooit vermoorden en de neven hebben dat aangegrepen om de twee tegen elkaar op te zetten. Dat is niet helemaal gelukt. Janis en Silke vluchten samen de bossen in om van hun wrede familie verlost te zijn maar hebben een moeizame verhouding. Ze kunnen niet goed met maar eigenlijk ook niet zonder elkaar leven. ‘Het was bijna niet te begrijpen dat ze samen in mama’s buik hadden gezeten’, bedenkt Silke al aan het begin van het boek.

De precaire verstandhouding tussen de twee is de rode draad aan het boek. Ze houden zich aan elkaar vast, gaan op een gegeven moment uit elkaar maar de aantrekkingskracht blijft, wat voor een mooie apotheose zorgt. Vooral Silke lijdt onder de geheimen die ze voor haar broer heeft en het schuldgevoel dat daarmee gepaard gaat. De zachtmoedige Janis is wat stugger en onvriendelijker dan in Lepelsnijder en valt zijn zus regelmatig af. Ze villen konijnen en snijden lepels en trekken een tijdje op met een onbetrouwbare waarzegster die clichés verkondigt als ‘de toekomst zit met zijn staart aan het verleden vast.’ Na een verblijf in een soldatenherberg scheiden de wegen van de twee met een vage belofte om elkaar weer te zien. In de ontknoping vindt Silke onderdak bij haar grootvader en  komen verschillende familiegeheimen uit, wat de verhouding tussen Janis en Silke in een nieuw perspectief zet. Hoe verschillend ze ook zijn, ze zaten toch niet helemaal per ongeluk samen in mama’s buik.

Marjolijn Hof ging pas op latere leeftijd schrijven maar heeft inmiddels een precies en veelbekroond oeuvre op haar waarvan Een kleine kans en De regels van drie een het hoogtepunt vormen. Kleine, verfijnde, psychologische kinderboeken die ogenschijnlijk nogal verschillen van deze meer epische verhalen die minder maatschappelijk zijn en rauwer en ongepolijst. De overeenkomst zit hem vooral in de stilistische finesse van Hof die met ieder woord en iedere zin een bedoeling heeft. Taal heeft bij haar in alles een betekenis en dat geldt in dit tweeluik vooral ook voor de onderlinge verhoudingen en de ontwikkeling van de personages. Er doen nogal wat verhalen de ronde, vooral in de familie, die hun eigen leven zijn gaan leiden en niet zonder invloed zijn. ‘Een paar woorden kunnen het begin zijn van iets vreselijks’, want je weet immers nooit wat iemand met een verhaal gaat doen.  Zoals met Silke die niet los komt van het vertelsel dat ze haar eigen broer wel eens kan gaan vermoorden.

De kracht en de gevaren van wat mensen elkaar vertellen is een sterk thema voor een jeugdroman die tegelijkertijd ingehouden en lyrisch aanvoelt. De kaarten van madame Petrova is zo’n boek dat zich niet meteen helemaal prijsgeeft maar nog lang in je hoofd blijft na sudderen, en dat is in dit geval onomstotelijk een kwaliteit.

 

Tags : Andere landenbosbroerDieren en natuurdoodFamiliegeheimgeschiedenisgrootoudersjeugdboekKinderboekLiefde en vriendschapmoederoudersproblemenSpanning en avontuur