close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur

Een kleine handleiding bij de Griffels en Penselen

Komende woensdag 20 juni is het weer zover. De jaarlijkse uitreiking van de Zilveren Griffels en Penselen op wat inmiddels een traditie lijkt te zijn geworden: de Midzomerkinderboekenborrel van het CPNB. Er is in deze editie het één en ander veranderd, wat vooral betekent dat er meer prijzen kunnen worden toegekend. Schrik niet: in theorie kunnen er komende woensdag maar liefst 46 boeken worden bekroond. Inclusief Vlag en Wimpels en de Boekensleutel. Dat zijn er opvallend veel meer dan de afgelopen edities, toen er 33 prijzen beschikbaar waren.

De toename zit vooral in de uitbreiding van het aantal Penselen, dat bijna is gelijk getrokken met de Griffels (20 om 25, het was 7 om 25). De Penseeljury kent vanaf nu in vier categorieën prijzen toe, waarbij het onderscheid tussen Nederlandse en buitenlandse illustratoren is vervallen. De Paletten zijn dus afgechaft. Naar het Gouden Penseel dingen wel alleen Nederlandse illustratoren mee.

De jury’s hoeven trouwens niet alle prijzen toe te kennen en hebben in het verleden laten zien dat ook niet altijd te doen. Vorig jaar bijvoorbeeld, in de editie van 2017, besloot de Griffeljury geen Zilveren Griffels toe te kennen in de categorie Poëzie en slechts eentje in de categorie vanaf 6 jaar. Ook meerdere Vlag en Wimpels werden niet toegekend. Het is vooral Poëzie waar het mis gaat, ook in 2015 en 2016 werden in die categorie niet alle prijzen toegekend. Kortom: hoeveel laureaten er woensdag precies zijn, weten we aan het eind van de middag, het zullen er in ieder geval veel zijn.

Voor de volledigheid een overzicht:

De Griffels

Er zijn 5 categorieën. In elke categorie kunnen twee Zilveren Griffels en drie Vlag en Wimpels worden toegekend, 5 x 5 maakt 25. De categorieën zijn: tot 6 jaar, vanaf  6 jaar en vanaf 9 jaar, informatief en poëzie.

De Penselen

Er zijn nu 4 categorieën en de Paletten voor buitenlandse boeken zijn komen te vervallen. Net als bij de Griffels kunnen in iedere categorie twee Zilveren Penselen en drie Vlag en Wimpels worden uitgereikt, 4 x 5 maakt 20. De categorieën zijn: tot en met 3 jaar, 3 + en 6+ en informatief. Zilveren Penselen kunnen ook naar buitenlandse illustratoren gaan, die maken echter geen kans op het gouden exemplaar.

De Boekensleutel

De Boekensleutel kan door de gezamenlijke jury’s gaan naar een boek ‘dat opvalt door het genre, de gebruikte techniek of vormgeving, of een anderszins opmerkelijke kwaliteit die niet valt binnen de criteria die gelden voor de andere jeugdboekenprijzen’. De prijs werd in 1979 ingesteld en is sindsdien 8 keer toegekend, voor het laatst in 2012.

Goud

Uit de Zilveren Griffels en Zilveren Penselen kiezen beide jury’s één winnaar die (op 2 oktober) de Gouden Griffel en (op 19 september) het Gouden Penseel krijgt. De Gouden Griffel kan alleen naar iemand uit het Nederlands taalgebied gaan, het Gouden Penseel alleen naar iemand uit het Nederlands grensgbied, geen onbelangrijke nuance.