Opnieuw een auteur die via de Vlaamse manuscriptenwedstrijd Zoute Zoen boven komt drijven. Hilde Van Cauteren levert een zeer ambitieuze debuutroman af die wat moeizaam op gang komt maar me toch in zijn greep kreeg. Het naveltheater is het verhaal van een Siamese tweeling in een theateromgeving tegen de achtergrond van een bezetting.
In het slaapverwekkende begin beschrijft Van Cauteren omslachtig hoe het bijzondere theater in elkaar steekt. Een toneelhuis dat een verzamelplek is voor acteurs en creatieven en dat veel verborgen kamertjes en gangen kent en is volgestouwd met boeken en manuscripten. Het boek begint met een crisisvergadering in het theater waarin de regisseur en eigenaar van het theater, en de vader van tweeling Amelie en Gaston, aankondigt dat het theater wordt gesloten vanwege de aanstaande bezetting.
Het regime zorgt voor voortdurende overstromingen waardoor de stad in een permanente crisissituatie verkeert. Het zijn vooral de vrouwen die het moeten ontgelden en steeds meer restricties krijgen opgelegd. Die opstelling doet denken aan een Taliban-achtige dictatuur maar de achtergrond van de nieuwe machthebbers blijft onduidelijk. Voor de roman heeft het vooral de functie van beklemming en geheimzinnigheid. Om de zoveel tijd ligt er een paarse envelop op de mat waarin nieuwe maatregelen worden afgekondigd.
Het naveltheater draait om de Siamese tweeling Amelie en Gaston die hun dagen vullen met rondstruinen in het enorme pand. Ze zijn letterlijk onafscheidelijk, het duurt even voordat de auteur prijsgeeft dat het om een Siamese tweeling gaat. Het ligt ook niet voor de hand omdat het om een jongen en een meisje gaat maar daar is een verklaring voor. Ze zijn altijd verborgen gehouden voor de buitenwereld omdat vader bang was dat ze als rariteit zouden worden zien. Beurtelings komen Amelie en Gaston aan bod in de hoofdstukken; een vorm die pas gaat werken als de tweeling ouder wordt en broer en zus los van elkaar profiel krijgen. Ze zitten letterlijk met hun navel aan elkaar vast. Daar is de titel trouwens niet aan ontleend want het theater ‘is ook nog eens de navel van de stad’. Teveel van het goede, zo’n beeldspraak, en het raakt het probleem van dit boek.
Het naveltheater is veel te ambitieus opgezet en dat wreekt zich maar toch overheerst het gevoel een bijzonder boek te hebben gelezen. Dat komt vooral door de karakterontwikkeling van de tweeling, die langzaam en letterlijk uit elkaar groeien. Dat is adembenemend beschreven en daar had de focus van dit boek moeten liggen. Van Cauteren kan niet kiezen tussen alle ideeen die ze had en dus zitten veel interessante lijntjes elkaar in de weg. Het theaterhuis met al die boeken verdient een boek op zich. Daarnaast is er de bezetting die matig wordt uitgewerkt en de familiegeschiedenis van de tweeling, die intrigerend is. Zoveel willen vertellen en toch geen mislukt debuut afleveren, dat is kunstig. Op naar het tweede boek!
Het naveltheater
Hilde Van Cauteren
