Een tot mislukken gedoemde bankoverval

‘Ze waren allemaal ongeveer twaalf jaar oud toen ze besloten de plaatselijke bank te beroven. Het idee kwam van Billo en Gorilla’. De toon is gezet met de eerste zin van Zeven kleine criminelen van Christian Frascella, die zo verraste met zijn debuutroman Ik ben de sterkste die meteen de Dioraphte Jongerenliteratuurprijs won.

Na het voetbal op het pleintje beramen zeven kinderen een bankoverval die vanaf het begin tot mislukken is gedoemd. ‘Wat zouden jullie ervan zeggen als we eens wat geld verdienden?’. Ze hebben allemaal ‘geldproblemen’ (eh…ze zijn 12) behalve Corda, de zoon van een welgestelde advocaat. Die bankoverval is de rode draad in het boek maar het is vooral een vehikel om de kinderen en hun familie en het dorpsleven te portretteren. En dat gebeurt op een fenomenale manier. De vader van de één blijkt het gezin al jaren te bedriegen met een dubbelleven, de ander kan maar niet accepteren dat zijn vader doodziek. De een droomt van een voetbalcarriere en krijgt gouden bergen beloofd maar komt van een wel zeer koude kermis thuis. Een ander jongetje wordt tegen beter weten in als bokskampioen gezien.

Levensverhalen met hilarische trekjes maar vooral met een serieuze grondtoon; doordrenkt van liefde, loyaliteit en verwachtingen. Een echt Italiaans boek met die typerende dorpspleinsfeer in de geest van Pasolini. De mensen leven in een maalstroom van afwisselend verwachtingen en teleurstellingen. Ze houden van elkaar maar kunnen ook niet altijd met elkaar leven. Op de achtergrond speelt de mafia een rol in de vorm van ‘de Mexicaan’ – een prachtig personage dat niet zo’n grote rol heeft maar wiens aanwezigheid op iedere pagina voelbaar is. Hij is gepiepeld door zijn voormalige maten en duikt na een aantal jaren gevangenis weer op en speelt een cruciale rol bij de afloop van de bankoverval. Voordat de jongens de bank kunnen beroven moet één van hen het lelijkste meisje van het dorp versieren omdat zij de bewakers dagelijks koffie brengt. De verliezer van een geweldig beschreven hardloopwedstrijd moet dat offer brengen. Ook daarin is sprake van vertrouwen en wantrouwen, loyaliteit en verraad en vooral veel humor. Heerlijk om te lezen en hardop bij te lachen.

Minpuntjes zijn er ook. Frascella is hier en daar te wijdlopig wat de vaart uit het verhaal haalt en de apotheose is nogal over de top waardoor de kern van het boek enigszins wordt verbloemd. Maar dat zijn niet meer dan schoonheidsfoutjes. Zeven kleine criminelen is een prachtboek over jonge kinderen die op de rand van de puberteit over leven, liefde en toekomst na gaan denken. Henrieke Herber tekende opnieuw voor een uitstekende vertaling. Zeven kleine criminelen is beter dan Ik ben de sterkste maar Frascella moet zijn beste boek nog schrijven.

Kaft: