Lemniscaat
Kinderen van de eindeloze vlakte is het tweede jeugdboek van Ellen van Velzen die debuteerde met Jonge Vlieger. Sommige zinnen uit mijn bespreking van haar debuut kunnen moeiteloos op dit boek worden gelegd. ‘Van Velzen vertelt keurig en nauwgezet haar verhaal, dat iets van een sage heeft.’ Na de prachtige coverillustratie van een geschilderde olifant ontvouwt zich direct een spannend verhaal over twee Afrikaanse stammen die elkaar naar het leven staan.
De zoon van het stamhoofd van Harati’s wordt ontvoerd door de Kamarai, de aartsvijand. Het lijkt een vergeldingsactie maar Sen, de jongen om wie het gaat, wordt tot zijn grote verrassing met respect behandeld. Het stamhoofd van de Kamarai behandelt hem als zijn nieuwe zoon en langzaam maar zeker dringen nieuwe inzichten bij Sen door. De harde hand die zijn eigen vader hanteerde was wel erg liefdeloos. Zijn nieuwe vader gelooft en vertrouwt hem en behandelt hem met respect. De jongen leert veel over loyaliteit en liefde en vindt zijn plek bij de andere stam.
Nog zo’n zin uit de vorige bespreking: ‘Het boek leest vriendelijk weg maar het is behoorlijk vlak. Er is nauwelijks sprake van een spanningsboog, de ontwikkelingen verlopen traag en het ontbreekt aan diepgang.’ In grote lijnen geldt dit ook voor Kinderen van de eindeloze vlakte dat na een overrompelend begin bijna tot stilstand komt. De focus ligt op een opstandig stamlid dat sabotage pleegt, een verhaallijn als een repeterende breuk. De tocht door de woestenij in het spoor van een olifant kent ook al de nodige herhalingen en tegen het einde is de spanning er helemaal uit. Het slepende verhaal legitimeert geen boek van 350 pagina’s.
Het is allemaal net iets beter dan in haar eerste boek maar je bent geneigd te denken dat er met de nodige begeleiding en redactie meer in had gezeten. Van Velzen weet raad met het beschrijven van de natuur en de weersomstandigheden en de tocht door de eindeloze vlakte is beeldend neergezet. In zekere zin zit er ook perspectief in de psychologische opbouw en thema. Maar al na een kwart van het boek is duidelijk wat de auteur wil vertellen. Dat de nieuwe stam andere normen en waarden kent en de 12-jarige Sen nog veel veel kan leren over respect en vertrouwen. Hij moet het beeld over zijn eigen vader bijstellen en worstelt chronisch met de vraag of dit een vorm van verraad is. Daar zit veel te weinig ontwikkeling in en de laatste helft heeft het boek iets van een ballon die langzaam maar gestaag leegloopt.
