close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
15+

Het getal zestien moet worden gesteriliseerd

Teresa Toten De onverwachte held van kamer 13 B Jeugdboek
Gottmer
Esther Ottens
Waardering: 8.5

Adam komt zijn eigen huis niet meer binnen. Niet omdat hij geen sleutel heeft maar vanwege het ritueel dat hij van zichzelf uit moet voeren voordat hij over de drempel mag. Drieëndertig stappen achteruit, daarna eenentwintig vooruit, negentwinitig achteruit, enzo verder. De vernederende exercitie loopt steeds verder uit de hand (het duurt uiteindelijk bijna 40 minuten voordat hij naar binnen ‘mag’) en is nauwelijks nog draaglijk.  Hij lijdt aan een zogenaamde Compulsieve Dwangstoornis, die zijn leven volledig in beslag neemt.  Welkom in de bizarre wereld van de dwangneuroses. Bij Adam omhelsen die vooral obessief tellen, rituelen en dwanggedachten. ‘Zestien was fout. Het was een even getal en moest daarom gesteriliseerd worden.’

Teresa Toten schreef met De onverwachte held van kamer 13B, waarmee ze de belangrijkste Canadeze prijzen voor jeugdliteratuur won,  een dwingende roman over jongeren die door hun problemen met dwangneuroses kampen. Ze laat zien waar de stoornis vandaan komt en dat er hoop aan de horizon gloort, al is dat niet bepaald een vanzelfsprekendheid. Ondanks de hoeveelheid medicijnen die Adam slikt en de groepstherapie die hij volgt, gaat zijn situatie er steeds verder op achteruit.

De therapiesessies zijn de rode draad in het boek en begint met de hevige verliefdheid van Adam op Robin, de nieuwste deelnemer aan de groepstherapie. Hij weet zeker dat hij met zijn kleine gestalte en neuroses geen schijn van kans maakt. Hij wil haar beschermen als een echte Batman, wat goed uitkomt omdat de psychiatier voorstelt dat alle deelnemers een alter ego kiezen, waarbij de meesten in de huid van een superheld kruipen. Adams probleem wordt hiermee fijntjes blootgelegd: hij is vooral bezig de problemen van anderen op te lossen, in plaats van zichzelf aandacht te geven. Zijn ouders zijn gescheiden, zijn stiefbroertje heeft ook een tik van de molen meegekregen en zijn moeder gaat steeds merkwaardiger gedrag vertonen en dan is er dat meisje dat hij begeert.

De auteur draagt het boek op ‘aan iedereen die denkt dat hij de enige is’ want wie heeft er niet eens last van dwanggedachten of dingen moeten tellen. Toten geeft op een geloofwaardige manier inzicht in de neurose en de achtergronden ervan, die bij Adam en zijn lotgenoten een ziekte is geworden. Je voelt de stress van Adam, zijn worsteling, zijn pijn en je hoopt met hem dat het over gaat. Maar de terugval is groot, vooral door het gedrag van zijn moeder. Het verhaal krijgt een dramatische wending waarbij een ander lid van de therapiegroep zich tot held ontpopt.

Niet alles in dit boek is even logisch, de karakteruitwerking van de moeder blijft wat achter,  maar het deert niet echt. De groepssessies zijn prachtig geschreven. De ironie en de humor drijven dit boek voort, net als de sterk weergegeven absurditeit maar ook de onontkoombaarheid van  van de dwangneuroses. Dit is young adult zoals ik die heel graag lees: goed geschreven, met veel vaart en humor en gelaagdheid, over echte thema’s maar zonder de zwaarte van lood en met voldoende relativering. Na het dichtslaan houdt iedere lezer van Adam en gunt hem alle geluk van de wereld, dat kan niet anders.

 

Titel Boek:

De onverwachte held van kamer 13 B

Auteur:

Teresa Toten

Vertaler:

Esther Ottens

Uitgever:

Gottmer

Kaft:
Tags : jeugdboekLiefde en vriendschapproblemenpsychiatrieYoung Adult