Lydia Rood over de worsteling om erbij te horen

Lydia Rood Survival Genre: Jeugdboek
Uitgever: Leopold

Er zouden te weinig kinderboeken over psychische problemen zijn, en daarom schrijft Myrthe van der Meer (bekend van PAAZ) er eentje, las ik in de brochure van een uitgeverij. Het moet welhaast geschreven zijn door iemand die de afgelopen tien jaar onder een kinderboekensteen heeft gebivakkeerd. Psychische problemen alom in kinderboeken, in alle variaties van kwantiteit en literaire kwaliteit en heftigheid van de diagnose. Survival van Lydia Rood raakt zijdelings aan het thema. Het gaat over een meisje dat onmiskenbaar problemen heeft, met haar zelfbeeld en zelfvertrouwen, wat uitloopt op een bijna-zelfmoordpoging.

Liesbeth wordt tegen haar zin door haar ouders op een buitenlands zomerkamp gestuurd waar ze met voor haar vreemde jongeren padvinderachtige activiteiten moet ondernemen. Liesbeth voelt zich vanaf het begin een vreemde in de groep. Ze wordt niet buitengesloten maar ervaart dat zo. Op de een of andere manier krijgt ze geen aansluiting bij de manier waarop anderen communiceren en zich opstellen. Rood verbindt dat met haar thuissituatie: ze groeit op in een gezin met een naricistische vader die theaterdocent is, en een gesloten moeder (die sterk doen denken aan de ouders uit Een heel bijzonder meisje van Anna van Praag). De aanwezigheid van een tweeling met ernstige gedragsproblemen (PDD-NOS) heeft een grote weerslag op het gezinsleven.

Survival is een hedendaagse, hyperrealistische roman met de directe psycholgische vertelstijl die Lydia Rood eigen is. Met veel vaart en ontwikkeling. Liesbeth raakt verzand in een maalstroom van gedachten en onzekerheden die de lezer moeten overdonderen. Het heen en weer geslingerd worden tussen al die gevoelens en twijfels; Rood roept het bijna letterlijk op en dat is een verdienste. Uiteraard komt Liesbeth erachter dat vrijwel alle jongeren op het kamp een rugzakje hebben maar pas nadat ze haar suïcidale gedachten bijna ten uitvoer heeft gebracht. Haar pijn en onmacht zijn invoelbaar en haar inzichten komen logisch over. Aan volwassenen heeft ze weinig, ze moet zichzelf staande zien te houden. Maar misschien slaagt ze er toch in om contact te maken en anderen te vertrouwen.

Rood bewandelt iets teveel wegen, waardoor sommige verhaallijnen onderbelicht blijven en de dubele betekenis van het begrip surival ligt er wat al te dik bovenop. Maar Survival leest als een trein en gaat ergens over. Een uitstekend alternatief voor jongeren die zijn uitgekeken op vlot geschreven maar oppervlakkige chicklit en avonturenromans. Wie durft er nog te zeggen dat er te weinig kinderboeken over psychische problemen zijn, ik krijg ze vrijwel wekelijks binnen.