close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
15+

Nooit helemaal los van je ouders

Zeesteen is niet bedoeld als jeugdroman maar heeft veel cross-over facetten in zich en wordt op de flaptekst ‘coming-of-age-roman’ genoemd. Termen waar je alle kanten mee uit kunt. Hoofdzaak is dat de hoofdpersoon in het debuut van Janneke Holwarda, een meisje van 17 is dat zich ontworstelt aan haar ouders.

Mirjam bevecht, geheel in strijd met de gezinstraditie, een studie en de daarbij horende kamer, aanvankelijk in het huis van een bemoeizieke tante die een oogje in het zeil kan houden. Haar ouders zijn bang dat de stad een slechte invloed op haar heeft. Maar Mirjam gaat niet los in de grote stad. Integendeel, ze wordt nog zwijgzamer dan ze thuis al was en verliest zicht volledig in een obsessieve verliefdheid voor een conservatoriumstudent. David heeft al een vriendin maar raakt betoverd door de mysterieuze Mirjam en de twee beginnen een broeierige verhouding die echter niet kan voortduren.

Zeesteen heeft raakvlakken met dat andere debuut over een dwingende jeugd, Confetti op de dorsvloer van Franca Treur. Daarin speelt de orthodoxe-religieuze context een hoofdrol. Ook de ouders van Mirjam zijn religieus maar legt Holwarda veel minder de nadruk op. Holwarda’s boek is veel pijnlijker en het verhaal veel wranger, waar Treur voor een positieve grondtoon kiest. Verstikkend, benauwend, stug; al dat soort termen zijn van toepassing op het gezin waaruit Mirjam komt. De familie overkwam het nodige drama waar het zelf ook min of meer de hand in hand maar waar vervolgens niet over gepraat mag worden. De ouders zijn voortdurend bang nog meer kinderen te verliezen of van zich te vervreemden en slagen er ondertussen wonderwel in om dat te bewerkstelligen.

Janneke Holwarda kiest voor een vorm waarin heden en verleden door elkaar lopen in verschillende alinea’s waardoor de familiegeheimen langzaam aan de oppervlakte komen. Holwarda’s stijl is prettig kordaat. Veel van haar zinnen bedragen niet meer dan 5 tot 10 woorden. Dat leidt tot alinea’s als waarin een zus van Mirjam haar ‘moetje’opbiecht.

‘Hadden zijn ouders geld? Wisten die het al? En wat zeiden die? Hetzelfde. Trouwen dus. En waar zouden ze moeten wonen? In elk geval niet onder dit dak. Nee, dat begrepen ze wel. Ze hoopten dat ze iets zouden kunnen huren, in het dorp. Geen goed begin. Zo jong en dan al met een kind opgescheept zitten.’

De kale formuleringen sluiten goed aan bij de kille onderlinge verhoudingen. Het is vooral die stijl die opvalt want qua thematiek houdt het niet over. Onvervulde dromen, de onmogelijkheid tot echt contact, op elkaar lijken en elkaar daardoor niet kunnen bereiken. Dat is al veel vaker en beter beschreven. Holwarda slaat af en toe de plank echt mis zoals de metafoor van het meisje dat al dwars lag in de baarmoeder en daardoor met een keizersnede ter wereld moest worden geholpen. Voor eens en voor altijd een dwarsligger natuurlijk.

Zeesteen is een onderhoudende roman die lekker weg leest. Misschien net teveel eer om dit debuut veelbelovend te noemen maar een zekere mate van belofte zit er wel in.

Titel Boek:

Zeesteen

Auteur:

Janneke Holwarda

Kaft:
Tags : jeugdboekouders