Ontdooien kost veel tijd

Tom Avery De schaduw van mijn broer Genre: Kinderboek
Uitgever: Leopold
Vertaler: Aleid van Eekelen-Benders
Illustrator: Kate Groove

Kaia heeft haar broer verloren. In de loop van het boek wordt duidelijk dat hij zichzelf van het leven heeft beroofd en dat zij hem heeft gevonden. Het lukt haar niet om er met vrienden over te praten en haar moeder zoekt de oplossing in de drank. Kaia omschrijft haar eigen toestand als ‘bevroren’, en ontdooien kost veel tijd. Ze weet dat ze alleen zelf het ijs kan breken. Daar slaagt ze in tijdens een boekbespreking in de klas, over een bomenboek dat ze van haar overleden broer kreeg. De voor haar zo vijandige klas beloont haar met een zacht en vriendelijk applaus en blijkt geen onneembare vesting meer. Als haar moeder de drank door de gootsteen kiepert, gloort er een mooiere toekomst. Die zelfs niet in gevaar komt door een heftig ongeluk, waarbij ze in coma raakt.

Het ongeluk heeft alles te maken met de jongen die in de maanden daarvoor bij haar is en van wie het voor de lezer onduidelijk is of hij echt bestaat, voor Kaia is hij er zeker. Hij is de schaduw van haar broer uit de titel en hij is in deze periode de enige bij wie ze troost vindt. Tegen hem hoeft ze niks te zeggen, de jongen zwijgt zelf altijd, want ‘met vrienden hoef je niet te praten’. De schaduw van mijn broer is een jeugdboek over rouwverwerking. De plotseling opgedoken jongen staat symbool voor de schaduw die over het leven valt bij een groot verlies. Er staat geen tijd voor, niemand kan zeggen hoe lang het duurt voordat de pijn weer draaglijk is. Avery maakt het niet mooier dan het is en maakt het duidelijk met een fraaie metafoor over een boom: ‘Hak in een boom, en als hij dan verder groeit, groeit het litteken mee. Het gaat niet dicht. Het geneest niet. Het groeit gewoon met de boom mee’.

Qua sfeer doet het denken aan Zeven uur na middernacht van Patrick Ness, alleen al door het gebruik van de enigszins duistere illustraties. Veel bomen en bladeren die een bepaalde sfeer oproepen, dat zeker, maar je moet er wel van houden. Het verhaal heeft een vergelijkbare mystiek als bij Ness en speelt zich ook af op het grensgebied tussen waan en werkelijkheid. Beklemmend proza maar in dit geval mist het de finesse en gelaagdheid om heel veel indruk te maken, vooral omdat de metaforen en beelden er nogal dik bovenop liggen en niet op eigen kracht hun werk kunnen doen.