close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
15+

Orgaanroof met toestemming van je ouders

Gesplitst begint spectaculair. Connor slaat op de vlucht op het moment dat hij naar het ‘oogstkamp’ wordt gestuurd. Dat is een plek waar sommige jongeren naar toe worden gestuurd en waar hun organen uit hun lichaam worden gehaald. Die procedure waarbij het leven tegelijk wordt afgebroken en behouden, heet ‘splitsen’ en staat beschreven in de ‘Wet op het leven’ van het land waar dit boek zich afspeelt.

Tot je dertiende ben je veilig, daarna kunnen ouders besluiten tot splitsing, totdat hun kind achttien wordt. Omdat je niet gewenst bent of domweg niet deugt of omdat je zogenaamd uitverkoren bent. Drie jongeren, uit elke van deze categorieën een, ontsnappen aan hun lot en hun wegen kruizen elkaar. Ze slaan op de vlucht en komen uiteindelijk in een verborgen kamp terecht waarin veel lotgenoten zich schuil houden. Langzaam ontdekt de lezer wat dat splitsen behelst. Pas tegen het eind van het boek wordt zo’n ‘splitsing’ indringend beschreven, een angstaanjagende ervaring.

Gesplitst is een quasi-realistische science-fiction-roman. Jongeren ontdoen van hun organen en toch verder laten leven is gelukkig een absurde en bizarre gedachte. Maar Shusterman maakt niet voor niets melding van een nieuwsbericht uit 2003 waarin melding wordt gemaakt van orgaanhandel bij baby’s in Oekraïne. Er werden dertig lijken opgegraven ‘waaruit organen ontbreken, waaronder hersenen’. Zo ver van de werkelijkheid is het dus ook weer niet. Shusterman beschrijft een nieuwe wereldorde waarin dit soort bizarre toestanden normaal worden gevonden. Deels uit noodzaak, de organen gaan naar andere mensen, en deels als een soort sektarisch geloof. Een van de drie hoofdpersonen is ervan overtuigd dat de splitsing het mooiste is dat hem kan overkomen.

Een fascinerend gegeven en Gesplitst zet ook aan het denken maar de vorm waarin Shusterman zijn roman giet, zit behoorlijk in de weg.  Het voortdurende wisselende perspectief haalt de vaart uit het verhaal en maakt identificatie heel lastig. Bovendien wordt een een enorm aantal personages met een onbeduidende bijrol opgevoerd en is het middendeel is veel te lang. Sommige vondsten zijn aardig, bijvoorbeeld het weggeven van baby’s die door degene die ze op de stoep vindt, opgevoed moeten worden maar het filosofisch bedoelde zijlijntje over de ziel hangt er dan weer wat verweesd bij.

Gesplitst blijft behoorlijk afstandelijk en bedacht. Vooral om dat Shusterman niet overtuigend duidelijk maakt waar de splitsing op is gebaseerd. Er worden een paar interessante thema’s en ethische vragen aangestipt maar het blijft ook steken in een idee.

Titel Boek:

Gesplitst

Auteur:

Neal Shusterman

Vertaler:

Lydia Meeder

Kaft:
Tags : jeugdboekoudersscience-fictionYoung Adult