Lemniscaat
‘Winnetoetietochnie’ is de bijnaam die Hans en Herman gebruiken voor Hitler. Het geeft veel weer van hun intense afkeer van de bezetter. Vooral voor Hans is er geen enkele goede Duitser en iedereen die daar maar een beetje nuance in aanbrengt, is voor hem verdacht. Dat wordt er voor hem niet gemakkelijker op als hij in de hongerwinter vanuit Amsterdam naar Texel wordt gebracht, om aan te sterken.
Hans heeft het er moeilijk mee zijn ondervoede zusje en ouders achter te moeten laten en kan het maar moeilijk plaatsen dat er op het eiland zoveel te eten is terwijl er in Amsterdam tulpenbollen en dode honden op het menu staan. De scene waarin hij darmkrampen krijgt na zijn eerste volwaardige maaltijd is intens en overtuigend.
Joyce Pool woont op Texel en schreef een boek waarin de focus ligt op de zogenaamde ‘Russenoorlog’, waardoor de vrede pas twee weken later werd getekend. Als in mei 1945 de bezetting van Nederland voorbij lijkt, komen de Georgische soldaten op het eiland in opstand en richten een bloedbad aan onder hun Duitse medesoldaten. Het treft de Duitsers zo in hun eergevoel dat ze nieuwe troepen laten aanrukken om wraak te nemen. Een oorlog na de oorlog dus, waarin de Texelaren klem komen te zitten tussen de strijdende partijen. Ook eilanders die ervan worden verdacht de Georgiërs te hebben geholpen, zijn hun leven niet zeker. Als de oorlog dan echt over is, durft niemand erop te vertrouwen.
Voor de jonge Hans (gebaseerd op een echte Hans) is het extra verwarrend. Zijn net bijgestelde vijandsbeeld kantelt opnieuw. Zijn de Russen, die misschien iets goeds probeerden te doen, eigenlijk niet zo slecht als de Duitsers? Pool stipt de dilemma’s over goed en kwaad, over wie je vrienden en vijanden zijn, terloops aan maar werkt ze niet echt diepgaand uit. De vergelijkingen met expedities naar de Mount Everest komen ook niet helemaal uit de verf.
Stamppot met kogels is een weinig gelaagd maar degelijk kinderboek dat leunt op een sterke research.
