‘Waar ben je?’ van Anna van Praag, Lemniscaat, 15+

Waarom konden ze niet voor eeuwig vijf en acht jaar oud zijn? Samen in bad spelen dat de washandjes monsters waren. Milan reflecteert tegen het eind van Waar ben je? van Anna van Praag op wat er allemaal is gebeurd in hun gezin en met zijn zus Juno. Nu zijn ze vijftien en achttien. De gebeurtenissen van de afgelopen tien jaar zijn niet meer terug te draaien en heeft blijvende invloed op wie ze nu zijn.
Alles wat in je leven gebeurt, vormt je en draag je met je mee. Ook de traumatische zaken. Misschien wel vooral de traumatische zaken. Anna van Praag draait de klemmetjes steeds strakker om het ingrijpende ongeluk waarbij de stiefvader van Milan en Juno om het leven kwam. Het drama heeft een gigantische impact op het gezin, vooral omdat de moeder wegzakt in een jarenlange depressie.
Het boek begint met de vermissing van Juno. Milan maakt zich meteen grote zorgen om zijn zus, maar anderen, onder wie zijn moeder, relativeren het omdat Juno wel vaker even weg is en er nou eenmaal van houdt de boel te ontregelen. Milan vindt steun bij zijn vriendin Jaleesa die samen met hem haar tanden in de zaak zet. De slaapkamer van Juno wordt opgetuigd als een recherchekamer uit een tv-serie met bewijsstukken, foto’s en mogelijke scenario’s aan de muur. Het stel voert tal van ‘Junogesprekken’ waardoor de lezer meegenomen wordt in de geschiedenis van het gezin. Samen gaan ze langs mensen uit het verleden van Juno, van haar school, de padvinderij en hun biologische vader. Het speurwerk vormt een prima kader voor een psychologische roman over de werking van herinneringen en trauma’s.
Van Praagt schrijft op een associatieve manier en haalt er, net als in haar andere boeken, tal van motieven en zijpaadjes bij. Van het spel Dungeons & Dragons de Ghanese achtergrond van Jaleesa tot Misdaad en straf van Dostojewski en de vraag of ouders een lievelingskind hebben. Niet alles heeft een duidelijke functie, maar het draagt wel bij aan het complete verhaal waarin de sterke, maar ook ingewikkelde, band tussen broer en zus overtuigend wordt uitgewerkt.
Het detective-werkt blijkt niet voor niks. Van Praag werkt toe naar een fraai, gelaagd en logisch einde waarbij de kernvraag is of kinderen verantwoordelijk gesteld kunnen worden voor hun daden. Los van het spuuglelijke omslag en het feit dat SC Heerenveen per abuis FC Heerenveen wordt genoemd, een betekenisvol boek.