Lannoo
Het was een welkome surprise in 2009, De kleine Odessa – het levende boek van Peter van Olmen. Een dik en rijk fantasieboek waarin literatuur ook nog eens een dominante plek had. Populair bij recensenten, juryleden en bij kinderen (een nominatie voor de Jonge Gouden Uil en de prijs van de Vlaamse kinder- en jeugdjury); je kunt slechter debuteren. Vier jaar later is er het vervolg Het geheim van Lode A. en laat ik er maar geen doekjes om winden: het boek valt tegen. Van Olmen kan nog steeds schrijven en bij vlagen is dit boek geestig en onderhoudend maar als jeugdroman in totaal is het een moeizame exercitie en vooral een worsteling richting het einde.
We maken nieuwe avonturen mee met Odessa, die in het vorige deel na vele omzwervingen in de boekenstad Sciribopolis terecht kwam bij haar adoptievader Shakespeare. Ze krijgt les van Kafka en Oscar Wilde en is nog steeds bevriend met de zusjes Brontë. Aanvankelijk is het een genot om weer te lezen over al die literaire grootheden en de personages uit hun boeken. Maar dan wordt het magische boek Boekus gestolen en is Odessa de hoofdverdachte. Ze gaat op zoek naar de echte daders en tegen haar zin moet ze de hulp inroepen van haar echte vader, de onbetrouwbare Mabarak. Die zoektocht wordt eindeloos lang uitgesponnen en leidt haar naar vele boeken. Ze hupst van Huckleberry Finn naar Oliver Twist en zit net zo gemakkelijk weer in The Great Expectations. Na een tijdje is het kunstje klaar en begint het te irriteren.
De kanarie Lode A. speelt opnieuw een hoofdrol maar kan als personage in het verhaal nauwelijks boeien. Een belangrijke rol is weggelegd voor de zogenaamde ‘bolhoedmannen’, magisch-realistische figuren die de boekenwereld onveilig maken. Het blijft helaas niet boeien zoals in het eerste deel. De relevantie en noodzaak ontbreken en de fantasie slaat op hol. Daardoor wordt het taaier en taaier en sleept het boek zich naar een wat flauwig einde. Dit deel is nog niet voor de helft zo meeslepend als de oorspronkelijke avonturen van Odessa. Val Olmen blijft teren op de originele vondsten, die gaandeweg gaan vervelen. Het grootste euvel is dat De kleine Odessa helemaal geen vervolg nodig had (help: er verschijnt zelfs nog een derde deel). Het levende boek was een originele en volwaardige roman en was klaar en af. Uitgevers zouden hun auteurs vaker duidelijk moeten maken dat niet iedereen een J. K. Rowling is en dat een serie alleen dan een succes gaat worden, als de vervolgdelen minstens zo goed of beter zijn, en niet omdat het eerste deel een succes was.
De kleine Odessa. Het Geheim van Lode A.
Peter van Olmen
Lannoo
