Negentien keer Scrooge in een ander jasje – Het kerstavontuur van Ebenezer Scrooge

‘Het kerstavontuur van Ebenezer Scrooge’. Een vertaling en bewerking van ‘A christmas carol’ van Charles Dickens door Diederik van Vleuten. Uitgeverij Hoogland & Van Klaveren, 5+.

Met illustraties van: Alice Hoogstad, Annemarie van Haeringen, Annette Fienieg, Carll Cneut, Charlotte Dematons, Daan Remmerts de Vries, Dieter Schubert, Fleur van der Weel, Georgien Overwater, Hanneke Siemensma, Harmen van Straaten, Ingrid Schubert, Jeska Verstegen, Ludwig Volbeda, Marieke Nelissen, Marije Tolman, Martijn van der Linden, Mies van Hout, Sylvia Weve.

Niemand zal zeggen: ‘Het feest kan beginnen, Scrooge is binnen’. Diederik van Vleuten veroorlooft zich in zijn bewerking van de Dickens-klassieker af en toe een knipoogje naar deze tijd. Maar hij schreef met Het kerstavontuur van Ebenezer Scrooge geen moderne hervertelling, hij blijft dicht bij de sfeer en taal van het oorspronkelijke verhaal. Iemand is bijvoorbeel zo ‘dood als een deurnagel’. In korte zinnen maakt hij het verhaal toegankelijk zonder door te slaan in lolligheid , maar wel met genoeg kwinkslagen om er eigenheid aan toe te voegen. ‘Scrooge keek naar de grond. Hij wilde er het liefst doorheen zakken.

Het verhaal over ellendige gierigaard die met kerst door geesten op zijn gedrag wordt gewezen is dit jaar door Hoogland & Van Klaveren uitgekozen als boek om een flink aantal (19) illustratoren hun interpretatie van het verhaal te laten geven. Dat gebeurde eerder met onder andere Reinaert de Vos en Odysseus. Het geeft een aardig overzicht, al zijn er dit keer niet echt nieuwe namen bij, en dat voelt wel een beetje als een gemis. De bekende namen dus: Charlotte Dematons maakte de coverillustratie en verder gaat het van Alice Hoogstad en Annemarie van Haeringen tot Martijn van der Linden, Mies van Hout en Sylvia Weve.

Marieke Nelissen

Het nodigt uit tot een raadspel: wie maakte welke illustratie, en dan zat ik er toch een enkele keer naast. De meeste illustratoren zijn herkenbaar (Daan Remmerts de Vries, Sylvia Weve), maar bijvoorbeeld Fleur van der Weel en Mies van Hout tappen uit een wat ander vaatje, in meteen de eigenzinnigste illustraties. Heel mooi is de gedetailleerde prent van Marieke Nelissen die Scrooge in een grijs gat laat meezuigen. Het vat treffend het karakter van de vrek weer. Op veel illustraties is naast Scrooge een geest te zien, waardoor herhaling ontstaat. Iets meer onderlinge afstemming was op zijn plek geweest. De keuze om Carll Cneutt de laatste prent te laten maken, pakt wat ongelukkig uit. ‘Eind goed, al goed’ past niet meteen bij zijn stijl, waar de vrolijkheid niet vanaf spettert.

Carll Cneut

Maar dat is voor kniesoren, het is vooral een fijn blader- en voorleesboek voor onder of bij de kerstboom. Niet in de laatste plaats door Van Vleuten die het verhaal en niet zichzelf voorop stelde. De manier waarop hij de afkeer van Ebenezer Scrooge voor het kerstfeest verwoordt, is treffend samengevat in deze zin die door een olijk familielid smakelijk wordt opgedist tijdens het kerstdiner: “Hij zou het liefst iedere idioot die Vrolijk Kerstfeest roept met zijn eigen kerststol en al in de oven smijten om hem daarna te begraven met een hulsttak door zijn hart.”