close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
6+

Ook dieren kunnen jaloers zijn

Lotte Stegeman Ik voel ik voel wat jij niet ziet. Over jaloerse apen, bange honden en schatten van ratten. Non-fictie
Luitingh-Sijthoff
Mark Janssen
Waardering: Toegankelijk maar weinig origineel. Hyperrealistische tekeningen.

Dat olifanten bang zijn voor muizen is een fabeltje. Ze zijn dan wel weer als de dood voor bijen omdat die hen veel pijn kunnen doen. Het is een van de talloze weetjes uit Ik voel ik voel wat jij niet ziet, een fraaie uitgave over emoties bij dieren. Lotte Stegeman sprak voor het boek met een groot aantal deskundigen, vooral gedragsbiologen, en geeft de stand van zaken weer zoals die op dit moment in de wetenschap bekend is.

Want we weten vooral ook nog heel veel niet, benadrukt Stegeman, en we moeten oppassen dieren te gemakkelijk met mensen te vergelijken. Dat woord spelt ze zo’n beetje uit: an-tro-po-mor-fi-se-ren. “Je bent aan het antropomorfiseren als jij jouw emoties op dieren plakt”. Illustrator Mark Janssen maakt er een veelzeggende tekening bij van een paard met mensenbenen. Stegeman erkent dat ze er niet helemaal aan ontkomt in haar boek omdat wij mensen nou eenmaal namen hebben gegeven aan gevoelsuitingen en altijd vanuit onze blik blijven kijken.

De negen emoties (jaloezie, angst, blijdschap, boosheid, walging, empathie, liefde, rouw en pijn) die door de auteur zijn geselecteerd, worden aan de hand van anekdotes, voorbeelden en onderzoeken besproken. Soms bekende, zoals de orca die wekenlang haar overleden jong met zich meedraagt, maar ook minder voor de hand liggende: de makaak die walgt nadat hij in de poep heeft getrapt. Die walging heeft een functie, legt Stegeman uit, het is een zichtbaar schild tegen dingen die je ziek kunnen maken. Vrij overtuigend wordt aan de hand van onderzoek uiteengezet dat dieren jaloers kunnen zijn.

Jammer dat Stegeman erg vaak verwijst naar haar website waar de filmpjes zijn te zien met haar voorbeelden. We willen lezen en niet naar het internet worden gejaagd. Stegeman schrijft toegankelijk maar heeft net niet de flair en originaliteit van  die andere Nederlandse non-fictieschrijvers zoals Bibi Dumon en Tak en Marc ter Horst hebben. Dat zit hem ook in de vorm teveel een opsomming is van de aanwezige kennis. Zo blijkt er een lijst te bestaan van 65 diersoorten die min of meer lachen tijdens het spelen en hebben zelfs vogels en waarschijnlijk ook vissen in hun brein en speciale afdeling voor emoties.

Mark Janssen is de ideale illustrator voor een boek als dit. Zijn dierentekeningen zijn hyperrealistisch en spatten van de pagina’s, en het lukt hem in veel gevallen om iets van de emotie weer te geven. Zonder al te veel te an-tro-po-mor-fi-se-ren.

 

 

 

 

Tags : Dieren en natuurillustratiesNon-fictieolifantPrentenboekpsychologievogelsWeten en leren