Lemniscaat
Lydia Meeder en Barbara Zuurbier
Het boek begint met de zin ‘de meeste Amerikanen kunnen mijn naam niet uitspreken’. Dat zou ook voor auteur Gita Varadarajan kunnen gelden maar het gaat hier om de hoofdpersoon: Ravi Suryanarayanan. Die achternaam is al een onmogelijke hobbel maar ook over zijn voornaam struikelen de meesten door de klemtoon verkeerd te leggen. Ravi vindt het terecht irritant en het illustreert meteen de andere positie in zijn nieuwe land.
Mag ik naast je zitten? (geen al te sterke vertaling van de oorspronkelijke titel Save me a seat) start op de eerste schooldag van Ravi in Amerika. De familie, inclusief grootouders, is vanuit Bangalore in India naar een klein stadje in de VS verhuisd, voor het werk van zijn vader. Ravi rolt van de ene cultuurshock in de andere: de omgang van leerlingen met leraren is nogal anders dan hij is gewend. Zijn lerares gaat er onterecht vanuit dat hij bijgespijkerd moet worden in de Engelse taal, die hij perfect beheerst, alhoewel hij wel met een accent spreekt.
In India was Ravi een uitmuntende leerling die ook nog eens uitblonk in sport. Hij is zelfverzekerd, op het hautaine af, en moet dat al snel bekopen. Hij krijgt te maken met dé pestkop van de klas (die overigens ook een Indiase achtergrond heeft) die, anders dan Ravi denkt, geen vrienden met hem wordt maar hem de bijnaam ‘Currysmurrie’ bezorgt.
Parallel lezen we het relaas van klasgenoot Joe, die al veel langer doelwit is van de pestkoppen. Hij kampt met een aan autisme gerelateerde aandoening waardoor hij moeilijk tegen kabaal en plotselinge geluiden kan. De twee jongens nemen het uiteindelijk voor elkaar op in een voorspelbaar en geforceerd slot waarbij een schoolopdracht centraal staat.
De van oorsprong Indiase Varadarajan schreef dit debuut samen met de ervaren Sarah Weeks, die meer dan 60 boeken op haar naam heeft, waarvan Ben zo terug (2004) de bekendste is. Het verhaal van Ravi en zijn dwingende grootouders en bezorgde moeder, de Indiase eetcultuur, en de precisie en beleefdheid die bij zijn afkomst hoort, levert een originele invalshoek op. Juist omdat hij de taal machtig is, verwacht hij weinig problemen, maar Ravi krijgt met vooroordelen en aannames te maken. ‘Hier doen we het ietsje anders…’, zegt zijn juf met een meelijwekkende blik als hij op zijn eigen manier een antwoord geeft.
Ravi krijgt als belangrijkste wijsheid van zijn vader mee dat opgeven geen optie is. Een mager advies dat de jongen braaf opvolgt en tot een goed einde brengt. Was het maar zo eenvoudig.
Het boek is wat al te simpel van opzet, met de geijkte afwisseling van perspectief tussen de twee hoofdpersonen, waardoor ze beiden niet echt reliëf krijgen. Mag ik naast je zitten? is een aardige aanzet om iets over te brengen over een cultuur die in de jeugdliteratuur onderbelicht is. Jammer dat het te zoet en voorspelbaar is uitgewerkt.
