close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur

De 25 beste kinderboeken van 2021 volgens JaapLeest

Wat voor jaar 2021 was? Gozert kreeg goud bij de griffels, Hele verhalen voor een halve soldaat de Woutertje Pieterse Prijs en een Gouden Penseel en Daan Remmert de Vries de Theo Thijssenprijs. Maar dat ging eigenlijk over de jaren daarvoor. Dit jaar verschenen er boeken die in de toekomst bekroond worden. Het zou me verbazen als Annet Schaap haar rijk gevulde prijzenkast niet gaat uitbreiden. Met De meisjes schreef ze een waardige opvolger van Lampje en bevestigde ze haar grote schrijftalent. Die staat dus op nummer 1, gevolgd door niemand minder dan Paul Biegel die zijn tweede plek vooral ook aan Charlotte Dematons heeft te danken. De eigentijdse young adult roman Zonder Titel van Erna Sassen maakt de top 3 compleet.

Wat verder opvalt in de lijst? Er staan drie non-fictieboeken bij de eerste 15 en maar liefst 18 van de 25 boeken komen uit Nederland en Vlaanderen. Een goed ‘lage landen’-jaar dus. In het algemeen was het een vreemd jaar natuurlijk, want we zitten nog steeds in een pandemie maar het schrijven en lezen heeft er niet onder geleden. Integendeel, de jeugdliteratuur groeit en bloeit. Waarvan akte!

Dit zijn de 25 mooiste boeken van 2021 volgens JaapLeest. Klik op de titel voor de recensie.

1. De meisjes. Zeven sprookjes. Annet Schaap, uitgeverij Querido, 6+ 

De meisjes, Annet Schaap | 9789045126692 | Boeken | bol.com

‘Het meisje zit te spinnen in de zon in de achterkamer’ . En wat er dan gebeurt…. Ieder verhaal in De meisjes begint met een meisje en altijd hangt er een gevoel van dreiging en onheil in de lucht. Het leven is nou eenmaal geen sprookje, lijkt het motto van Annet Schaap te zijn. Ze haalt het sprookje uit het sprookje en schept een eigenzinnig en grimmig universum waarvan je met een beetje goede wil kunt bedenken dat er nog lang en gelukkig wordt geleefd. Stilistisch van  het allerhoogste niveau en daarmee een waardige opvolger van Lampje. Ga er maar aan staan, na zo’n debuut. Annet Schaap overtuigt en dat belooft nog wat voor de komende jaren.

2. Groot Biegel Sprookjesboek, Paul Biegel en Charlotte Dematons, uitgeverij Gottmer, 6+

Paul Biegel kon eigenlijk geen slechte verhalen schrijven en wat een feest dat dertig ervan zijn opgenomen in deze tot in de puntjes verzorgde bundel. Het zijn eigenlijk geen sprookjes, het zijn ‘Biegeliaanse verhalen’. Over een grootvader die beweerde dat hij de gebroeders Kietelklauw tevoorschijn kon toveren en een hobbelpaard dat ’s nachts tot leven komt. Charlotte Dematons maakte fonkelnieuwe illustraties die prachtig, grappig en ontroerend zijn. ‘Ingetogen uitbundig’ noem ik het in mijn bespreking. ‘Het is vol en rijk maar nooit over de top of dwingend’.

3. Zonder titel, Erna Sassen en Martijn van der Linden, uitgeverij Leopold, 15+

Weinig auteurs kunnen zich zo in de gedachten van jongeren verplaatsen als Erna Sassen. In Zonder titel kruipt ze in de huid van Joshua die probeert te snappen wat er met zijn beste vriendin Zivan aan de hand is. Dat doet ze met krachtige dialogen en rauwe maar ook kwetsbare taal waarin de humor nooit ver weg is. Zonder titel is ongelooflijk rijk aan thema’s maar ook aan literaire vormen, zowel in tekst als taal. Daarom sluit ik mijn bespreking af met: ‘Een verbijsterend goed geschreven boek van een schrijfster die zich maar door blijft ontwikkelen.’

4. Terra Ultima, de ontdekking van een onbekend continent, Raoul Deleo en Noah J. Stern, uitgeverij Lannoo, 10+ 

Maak kennis met het zespotig lieveheersbeertje. Misschien wel het bizarste boek van 2021 waarin een spel met fantasie en werkelijkheid wordt gespeeld. Over een expeditie die er misschien wel niet is geweest en dieren die wel hadden kunnen bestaan. Een geraffineerd boek dat tot in de puntjes is verzorgd en het begrip encyclopedisch een andere betekenis geeft.

5. Een zee van liefde, Pieter Gaudesaboos, uitgeverij Lannoo, 6+

Beer die moet lachen als pinguïn hem de liefde verklaart. Maar na diens vertrek vergaat hem het lachen want hij realiseert zich ineens wat ‘missen’ en ‘houden van’ betekent. Met stip het liefste boek van het jaar.

6. De godden broers, Meg Rosoff, vertaling Jenny de Jonge, uitgeverij Luitingh-Sijthoff, 15+ 

Hoe een prachtige zomer een rauw randje krijgt door toedoen van een jongen op wie iedereen stiekem verliefd wordt. Meg Rosoff schreef met De godden broers een prikkelende en zweterige jeugdroman die blijft nazinderen in je hoofd en lijf.

7. Het kleine huis bij de rivier, Selma Noort, uitgeverij Leopold, 8+

Bam!!! Daarmee begint Het kleine huis bij de rivier. Een vrachtwagen rijdt de slaapkamer van Joesef van Rijn binnen, in dat kleine huisje aan de dijk. Een warme en eigentijdse familiegeschiedenis over het belang van elkaar vasthouden.

8. De geest en het meisje, Lucy Strange, vertaling Aleid van Eekelen-Benders, uitgeverij Gottmer, 10+

Agatha wordt bruut weggerukt uit haar luxe leventje en moet bij een ganzenhoeder antwoord vinden op de vraag wie ze echt is. Een boek van Lucy Strange is garantie voor leesplezier en dat is in deze gothische jeugdroman vol mist en kerkhoven niet anders.

9. De Tunnel, Anna Woltz, uitgeverij Querido, 12+

Het is hun oorlog niet maar ze hebben er maar mee te dealen. Vier kinderen die zich liever bezig houden met de liefde en leuke dingenmaar moeten schuilen voor de bombardementen van de Duitsers. Boeiende personages in een boek dat, zoals de meeste boeken van Anna Woltz, het predicaat ‘filmisch’ meekrijgt.

10. Rekenen voor je leven, Edward van de Vendel & Ionica Smeets & Floor de Goede, uitgeverij Querido, 10+ 

Rekenen en wiskunde worden ineens superleuk als je het op concrete vragen uit je eigen leven toepast. Over voetbal en sinterklaaslootjes trekken. Speels en energiek boek waarin getallen en kinderen tot leven komen, met penseelwaardige illustraties van Floor de Goede.

11. Mirakel, Marita de Sterck, uitgeverij Querido, 12+

Over vluchtelingen, religie, rituelen en familiegeheimen. De Sterck rijgt er op een ingenieuze manier een talig en intrigerend boek van.

12. De eik was hier, Bibi Dumon Tak, illustraties Marije Tolman, uitgeverij Querido, 8+ 

De boom die alles zag maar door mensenhanden wordt bedreigd. Met een geweldige gaai en een geestig wortelkoor.

13. Wandert, de laatste jongen die naar zijn ouders luisterde, Yvonne Jagtenberg, uitgeverij Querido, 12+

De een gelooft in God, de ander in zichzelf. Yvonne Jagtenberg schreef het verhaal van haar familie op in klare en geestige taal.

14. Iets heel bijzonders, Susin Nielsen, vertaling Lydia Meeder en Barbara Zuurbier, uitgeverij Lemniscaat, 12+ 

Als je buiten de boot valt maar toch vrienden en liefde om je heen hebt. Dan ben je heel geschikt als romanpersonage voor Susin Nielsen.

15. Viruswereld. over snot en superspreaders Marc ter Horst en Wendy Panders, uitgeverij Gottmer, 8+ 

We konden er niet omheen en dat moet ook niet en het wordt zelfs een beetje leuk en vooral heel interessant, als je erover schrijft zoals Marc ter Horst en tekent zoals Wendy Panders.

16. Het bamboemeisje, Mattias De Leeuw en Edward van de Vendel, uitgeverij Querido, 8+

Meesterlijke illustraties van Mattias de Leeuw bij een negende-eeuws Japans verhaal dat door Edward van de Vendel is omgezet in een meanderende vertelling die steeds meeslepender wordt.

17. De verloren bloem van de sjamaan, Davide Morisonotto, vertaling Pieter van der Drift en Manon Smits, uitgeverij Baeckens Books, 12+

In rap tempo blijft meesterverhalenverteller Morosinotto meeslepende boeken schrijven. Dit keer over een ontsnapping uit een ziekenhuis die leidt tot een heerlijk over de top avontuur in het regenwoud.

18. Vanaf hier kun je de hele wereld zien, Enne Koens, illustraties Maartje Kuiper, uitgeverij Luitingh Sijthoff, 10+

Als je je moeder niet begrijpt en een mysterieuze brief onderschept. Enne Koens schreef een ontroerend verhaal over een meisje dat op zoek is naar antwoorden.

19. Schaduw van Toet, Lida Dijkstra, illustraties Djenné Fila, uitgeverij Luitingh-Sijthoff, 12+

Een negenjarige farao die met hulp van zijn zus iets van zijn onmogelijke taak weet te maken. Lida Dijkstra maakt er op haar eigen manier een ritmisch verhaal van. Let op de bijzondere illustraties van Djenné Fila.

20. Ik praat als een rivier, Jordan Scott en Sydney Smith, vertaling Edward van de Vendel, uitgeverij Querido, 4+ 

Stotteren is helemaal niet erg als je er maar de juiste woorden voor vindt. Integere tekst bij misschien wel de meest veelzeggende illustraties van dit jaar.

21. Alle wensen van de wereld, Rian Visser, illustraties Janneke Ipenburg, uitgeverij Leopold, 8+

‘Alle tranen van de wereld vloeien naar de zee /  alle wensen van de wereld drijven in een bootje mee’.  Hoera voor de poëzie. Klare taal en heldere zinnen met dito tekeningen.

22. De nieuwe jongen, David Almond, illustraties Marta Altés, vertling Annelies Jorna, uitgeverij Querido, 10+ 

Hij bestaat uit bouten en moertjes maar toch is hij een echte vriend. Tot nadenken stemmend boek over technologie.

23. Zoeken naar Esther B. en het voorval met Benito, Do van Ranst, uitgeverij Davidsfonds,/Infodok 12+

Mensen leven langs elkaar heen en vergeten om echte interesse te tonen. Dat kan tot merkwaardige situaties leven, laat Do van Ranst zien.

24. Alle dieren slapen,  Kjersti A. Skomsvold, illustraties Mari Kanstad Johnsen, vertaling Edward van de Vendel, uitgeverij TipToe Print, 4+

Een ultiem slaapboek waarin een moeder en zoon dieren nadoen die ook zo hun eigen slaaprituelen hebben.

25. Wie achter deze deur verdwaalt, Tonke Dragt en Rindert Kromhout, uitgeverij Leopold , 8+

Ze was er nog een keertje en hoe. Rindert Kromhout presenteert de fantasiewereld van zijn lerares Tonke Dragt in een verhaal waarin de schrijfster zelf de hoofdrol speelt.