close
Dé recensiesite over jeugdliteratuur
12+

Breien als superkracht

Jason Reynolds Toen ik de sterkste was Young Adult
Blossom Books
Maria Postema
Waardering: 8.0

Op de cover staat een foto van een pistool in een gebreide hoes. Een sterk beeld waarin kracht, geweld en zachtheid samenkomen en dat is precies waar Toen ik de sterkste was over gaat. Het is het debuut van Jason Reynolds, dat zeven jaar geleden verscheen en nu in het Nederlands is vertaald. De Amerikaanse auteur (o.a. Echte Amerikaanse jongens67 seconden)is inmiddels een van de belangrijkste jeugdboekenschrijvers van deze generatie en een belangrijke stem in maatschappelijke discussies als Black Lives Matter. Vooral zijn rauwe verzenboek  maakte indruk.

In een van de eerste scenes uit dit debuut gaat de buurjongen van Ali volledig uit zijn plaat. Ricky heeft het syndroom van Gilles de la Tourette en krijgt buiten een aanval die de aandacht van de hele buurt trekt. De moeder van Ali is een verstandige vrouw die naar de jongen toeloopt. Dan volgt een fantastische alinea: “Needles schreeuwde ‘Stinkbek!’ en stak langzaam zijn hand uit naar mijn moeder”. Hij neemt de breinaalden aan en begint keihard te breien en komt tot rust. Voortaan heet de jongen Needles, zijn broer wordt Noodles genoemd. Ze zijn pas in de buurt komen wonen in een soort drugspand met een moeder die meer belangstelling heeft voor kerels dan voor haar kinderen.

Het is ‘een straat zonder witte mensen’ in een buurt die als slecht bekend staat, maar de moeder van de vijftienjarige Ali doet er alles aan om haar kinderen op het rechte pad te houden. Ze heeft haar man de laan uitgestuurd want ‘ze weigerde om het zoveelste sneue verhaal te worden van een vrouw die bij een man bleef die zijn zaakjes niet op orde kon krijgen.’ En ze heeft volgens haar zoon de mazzel dat hij toch niet echt het lef heeft om crimineel te zijn. Hij heeft ook teveel jongens te vroeg kapot zien gaan. Ali zit al wel vanaf zijn vijfde op boksles want woedebeheersing is een dingetje in zijn leven en sociale omgeving..

Het gaat alsnog mis op een fout feestje waar de jongens niet hadden moeten zijn. Ricky gebruikt zijn naald voor iets anders dan breien en de vechtpartij die er op volgt loopt gigantisch uit de hand. Bij de onvermijdelijke afrekening komt de vader van Ali komt weer in beeld want die heeft verstand van dit soort dingen. Vriendschap en loyaliteit zijn de kernthema’s van een verhaal dat tot het einde geladen blijft. Hoe kwetsbaar durven deze stoere jongens tegenover elkaar te zijn? Het culmineert in een emotioneel en overtuigend slot.

Reynolds schrijft over een subcultuur waarover gelukkig steeds meer jeugdboeken verschijnen, al blijft het in ons land een ondergeschoven kindje. We hebben Khalid Boudou en dan houdt het wel op. Reynolds is literair gezien een tandje interessanter, dat bewees hij dus al met zijn debuut.

 

Tags : amerikaAndere landendiversiteitjeugdboekLiefde en vriendschapmoedermulticultiOorlog en misdaadoudersproblemenRuzie en pestenscheidingSpanning en avontuurvaderYoung Adultziekte